پديد آورندگان :
اصلاحي، مهدي اداره كل هواشناسي آذربايجان شرقي - آب و هواشناسي، ايران , پوراصغر، فرناز اداره كل هواشناسي آذربايجان شرقي - آب و هواشناسي، ايران , اكبرزاده، يونس اداره كل هواشناسي آذربايجان شرقي - آب و هواشناسي، ايران
كليدواژه :
رخداد حدي , موج گرما , موج سرما , بارش سنگين , تگرگ , گردوغبار
چكيده فارسي :
در مديريت ريسك بلايا، شناخت، پيش‌بيني و پيش‌آگاهي وقوع آن نقش بسزايي در كاهش خسارات دارد. لذا شناسايي رخدادهاي حدي و بررسي تغييرات وقوع آنها داراي اهميت بسياري است. بدين منظور تحليل پديده‌هاي حدي رخداده در استان آذربايجان شرقي طي 10 و 5 سال اخير (1397-1388) براساس دستورالعمل سازمان هواشناسي جهاني (WMO) مورد بررسي قرار گرفته و پهنه‌بندي گرديد. شاخص‌هاي مورد بررسي عبارتند از: امواج گرمايي، امواج سرمايي، بارش‌هاي حدي، گردوغبار و تگرگ. در بازه‌ي زماني مورد مطالعه مناطق مختلف استان تحت تأثير رخدادهاي حدي اقليمي قرار داشته‌اند. شاخص‌هاي حدي گرمايي نشان مي‌دهد طي 5 سال اخير موج گرما، طول و شدت آن نسبت به دوره ي10ساله افزايش يافته است كه نشان‌دهنده‌ي اثر تغييراقليم طي سال‌هاي اخير است. موج سرما و شدت آن در 5 سال اخير افزايش يافته ولي طول موج سرما نسبتاً كاهش يافته است. بارش سنگين طي 5 سال اخير در نيمه‌ي شمالي استان افزايش يافته است. تعداد رخداد تگرگ در طي10 سال روند محسوسي ندارد و توزيع آن در دو دوره‌ي 10 و 5 ساله تقريباً مشابه است. شهرستان‌هاي مراغه، تبريز، اهر، جلفا، ورزقان، سراب، عجب شير و شبستر به ترتيب بيشترين رخدادهاي حدي را در طول دوره‌ي 10 سال اخير تجربه نموده‌اند.
چكيده لاتين :
In disaster risk management, recognizing, predicting and anticipating its occurrence plays an important role in the losses reduction. Therefore, identifying extreme events and examining changes in their occurrence is very important. For this purpose, according to the guidelines of the World Meteorological Organization (WMO) the extreme events that occurred in East Azerbaijan during in the last 10 and 5 years (1388-1397) were analyzed. The studied indicators are: heat waves, cold waves, extreme precipitation, dust and hail. During the study period, different regions of the province have been affected by climate extreme events. Heat indices show that during the last 5 years, the heat wave, its length and intensity has increased compared to the 10-year period, which indicates the impact of climate change in recent years. The cold wave and its intensity have increased in the last 5 years, but the cold wave length has decreased relatively. Heavy rainfall has increased in the northern half of the province over the past 5 years. The number of hail events does not show a noticeable trend during 10 years and its distribution is almost the same for 10 and 5 years`. The cities of Maragheh, Tabriz, Ahar, Jolfa, Varzeqan, Sarab, AjabShir and Shabestar have experienced the most extreme events during the last 10 years, respectively.
