ارزيابي اثرگذاري تغيير اقليم بر عملكرد گندم آبي رقم مهرگان در شرايط تنش خشكي (مطالعه موردي: ورامين)

به منظور بررسي اثرگذاري تغيير اقليم بر عملكرد گندم آبي رقم مهرگان در شرايط تنش خشكي، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي (CRBD) در 3 تكرار با پنج تيمار آزمايشي شامل؛ ]كشت معمول منطقه در شرايط بدون تنش (شاهد) (T1)، تنش در مرحله چكمه‌اي (T2)، تنش در مرحله گلدهي (T3)، تنش در مرحله شيري شدن (T4)، و تنش در مرحله خميري شدن (T5)[، در شهرستان ورامين انجام شد. در اين پژوهش شبيه‌سازي اقليم آينده، با بهره‌گيري از مدل گردش عمومي HadGEM تحت سناريوهاي اقليمي RCP4.5 و RCP8.5 در دو دوره 2025 و 2055 (2010-2039 و 2069-2040)، توسط مدل AgMIP با استفاده از داده‌هاي اقليمي بلند مدت مربوط به دوره پايه (1980-2009) صورت گرفت. همچنين براي شبيه‌سازي رشد و نمو گندم از مدل SSMWheat استفاده شد. بر پايه يافته‌ها، فراسنجه‌هاي دماي كمينه و بيشينه در دوره‌هاي 2025 و 2055 تحت سناريوهاي RCP4.5 و RCP8.5 افزايش يافت. درحالي‌كه ميزان بارش در دوره‌هاي 2025 و 2055 تحت سناريوهاي RCP4.5 به‌ترتيب 9.4 و 21 درصد افزايش يافت. ولي تحت سناريو RCP8.5 به‌ترتيب 1.9 و 2.8 درصد كاهش يافت. رخداد تنش خشكي باعث كوتاه شدن طول دوره مراحل فنولوژيك از جمله؛ تعداد روز تا گلدهي، رسيدگي و طول دوره پر شدن دانه در شرايط تغيير اقليم شد. همچنين نتايج نشان داد كه بيشترين كاهش ميزان ماده خشك مربوط به شرايط رخداد تنش در مرحله چكمه‌اي در دوره 2055 با 4 درصد و بيشترين كاهش عملكرد در مرحله گلدهي با 10.2 درصد در دوره 2025 تحت سناريو RCP4.5 ديده شد.