افت تحصيلي در مناطق پيراموني (مورد مطالعه: دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شهر نيك‌شهرِ استان سيستان و بلوچستان)

نابرابري فضايي جلوه هاي ديگر نابرابري، از جمله نابرابري آموزشي را به همراه دارد. يكي از مسائل مهم مناطق پيراموني، افت تحصيلي دانش‌آموزان از مصاديق و پيامدهاي نابرابري آموزشي است كه مانع جدي پيشِ روي نظام آموزش و پرورش براي رسيدن به هدف دسترسي آموزشي است. از اين رو، در تحقيق حاضر به دنبال شناسائي عوامل مؤثر بر افت تحصيلي دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شهر نيك شهر (واقع در استان سيستان و بلوچستان) به مثابه منطقۀ پيراموني با روش پيمايش هستيم. جامعه آماري پژوهش، آن دسته از دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم شهر نيك شهر در سال تحصيلي 96-1395 هستند كه طي پنج سال گذشته سابقه تجديدي يا مردودي داشته‌اند كه تعداد آن‌ها حدود 1500 نفر برآورد شد. حجم نمونه طبق فرمول كوكران 138 نفر محاسبه گرديد كه با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. يافته‌هاي تحقيق نشان مي دهد كه از بين دوازده متغير مورد بررسي به ترتيب هزينه‌هاي تحصيلي، انگيزه يافتن شغل، تمايل به موفقيت و تعداد دوستان صميمي درسخوان، داراي رابطه معناداري با افت تحصيلي بودند كه براي سه متغير اول اين رابطه منفي و براي متغير چهارم اين رابطه مثبت بود. در تحليل رگرسيون چند متغيري، اهميت نسبي مهم ترين عوامل تأثيرگذار بر افت تحصيلي در مدل برمبناي قدرت تبييني شان به به ترتيب عبارتند از هزينه هاي تحصيلي، انگيزه يافتن شغل و تعداد دوستان صميمي درسخوان. ساير متغيرهاي اين تحقيق مانند جنسيت، پايگاه اقتصادياجتماعي، سرمايه فرهنگي، عزت‌نفس دانش آموزان، ميزان توجه والدين به تحصيل فرزندانشان، ميزان سخت‌گيري والدين نسبت به دانش آموزان، انگيزه كسب مدرك دانشگاهي و تعداد اعضاي خانواده، با افت تحصيلي دانش آموزان رابطه معناداري نداشتند.