انباشت و تحول مفهومي واژگان قرآني درباره‌ خانواده در تفاسير(بررسي موردي: قواميت و واژگان حوزه‌ نشوز)

كتاب‌هاي تفسيري از پرسابقه‌ترين تأليفات در حوزه‌ علوم اسلامي، به‌تدريج توسعه يافته و با گرايش‌هاي متنوع ادبي، روايي، عرفاني، فلسفي، اجتماعي و طبيعي به شرح آيات پرداخته‌اند. با توجه به تعامل ميان متن و بافت كه با وساطت مؤلف و عناصر شناختي و غيرشناختي او صورت مي‌پذيرد، اين كتاب‌ها تحولي را تجربه كرده‌اند. موضوع اين مقاله بررسي اين تحول است تا بدانيم آيا پديده‌اي به نام انباشتگي يا تحول مفهومي بر روي واژگان مرتبط با خانواده رخ داده است يا خير. از بررسي كتب با توجه به توالي تاريخي ـ بر مي‌آيد تا صدوپنجاه ‌سال اخير انباشتگي يا تحول مفهومي درباره‌ شماري از اين مفاهيم رخ داده و به‌تدريج برخي ذهنيت‌هاي فرهنگي مفسران در قالب مثال‌ها يا توضيحات آنها يا با استناد به پاره‌اي از روايات و ناديده گرفتن پاره‌اي ديگر به عنوان معناي لفظ به مخاطبان اين كتاب‌ها القا شده است. اين انباشتگي به معناي انضمام تدريجي مفاهيمِ نسبتاً سلطه‌محور را مي‌توان در ذيل آيات تا پيش از صدوپنجاه‌ سال اخير (به‌طورعمده تفاسير اهل‌سنت) اثبات كرد. درمقابل، تفاسير صدوپنجاه‌ سال اخير تحول ديگري را گزارش مي‌دهند كه ادبيات مداراجويانه‌تر و اقناعي‌تري را به كار مي‌برند كه دربردارنده‌ واژگان جانبدارانه‌تري در زمينه‌ زن و خانواده است. در هردو برهه مي‌توان تأثير عوامل غيرشناختي را در تفاسير ‌اثبات كرد. حيطه‌ بررسي اين مقاله، قواميت و واژگان حوزه‌ نشوز است.