توسعه روشي براي ارزيابي عملكرد زيست‌محيطي بنادر بر مبناي فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي (FAHP)

زمينه و هدف: ارزيابي عملكرد زيست‌محيطي بنادر به عنوان يكي از دو بخش اصلي در سيستم حمل‌ونقل دريايي داراي اهميت زيادي مي‌باشد. اين مطالعه با هدف توسعه روشي براي ارزيابي عملكرد زيست‌محيطي بنادر مبتني بر تحليل سلسله مراتبي فازي طراحي و انجام شده است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر با مشاركت 22 نفر از متخصصين در زمينه هاي محيط زيست و علوم دريايي و در سال 1399 انجام شده است. گام‌هاي مطالعه شامل بررسي جامع متون، طراحي پرسشنامه‌ ارزيابي عملكرد زيست‌محيطي و توسعه روش ارزيابي عملكرد زيست‌محيطي در بنادر مبتني بر فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي بود. يافته ها: بر اساس نتايج تحليل سلسله مراتبي فازي وزن‌ نهايي نرمال شده براي شش فاكتور عملكرد زيست‌محيطي شامل عملكرد واكنشي، عملكرد كنشي، پايداري، اجتماعيفرهنگي، اقتصادي و حاكميتي به ترتيب 202/0، 241/0، 226/0، 070/0، 080/0 و 182/0 برآورد گرديد. بعلاوه، مشخص گرديد هر يك از پارامترها در فاكتورهاي موثر بر عملكرد زيست‌محيطي داراي وزن و تاثيرگذاري متفاوت مي‌باشد .بيشترين و كمترين تاثير بر شاخص عملكرد زيست‌محيطي در اين مطالعه متعلق به پارامترهاي ارزيابي ريسك زيست‌محيطي با وزن 217/0 (فاكتور عملكرد كنشي) و تاثيرات فرهنگي و عدالت با وزن 107/0 (فاكتور اجتماعيفرهنگي) بود. نتيجه‌گيري: در اين مطالعه يك روش جديد براي ارزيابي عملكرد زيست‌محيطي بنادر مبتني بر 6 فاكتور و 32 پارامتر و همچنين بر اساس مبناي فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي توسعه يافته است. لذا، استفاده از اين روش مي‌تواند گامي موثر در راستاي ارتقا سطح عملكرد زيست‌محيطي در بنادر براي رسيدن به هدف بندر سبز باشد.