عوامل مؤثر بر عضويت در شبكه‌هاي قاچاق سازمان‌يافتۀ مواد مخدر

زمينه و هدف: ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻳﻜﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ زمينه‌ساز و بسترساز ﺑـﺮوز ﺑﺴـﻴﺎري از آسيب‌ها و اﻧﺤﺮاﻓﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ. تحقيق حاضر با هدف تبيين عوامل مؤثر بر گرايش به عضويت در شبكه‌هاي قاچاق سازمان‌يافتۀ مواد مخدر انجام شده است.روش: اين مطالعه از نوع تحليلي كه به‌صورت مقطعي در سال 98 انجام گرفته است. جامعۀ آماري پژوهش، شهروندان بالاي 18 سال شهر زاهدان بودند كه حجم نمونه، 384 نفر محاسبه شده و نمونه گيري به روش خوشه اي چندمرحله اي از مناطق شهر زاهدان انجام شد. ابزار تحقيق پرسشنامه بوده كه روايي صوري آن بررسي شده و براي اطمينان از پايايي، از آلفاي كرونباخ استفاده شده است.يافته‌ ها: يافته‌هاي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ عوامل شناسايي‌شده بر گرايش به عضويت در شبكه‌هاي قاچاق سازمان‌يافتۀ مواد مخدر ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﺎداري دارد. يافته‌هاي آزمون رگرسيون خطي ساده نيز نشان داد پايگاه اجتماعي اقتصادي، بيش‌ترين تأثير و شكاف‌هاي قومي– مذهبي كمترين تأثير را بر گرايش به عضويت در شبكه‌هاي قاچاق سازمان‌يافتۀ مواد مخدر دارد.نتيجه‌گيري: سازمان‌ها و نهادهاي محلي، دولتي و حاكميتي براي مقابله با قاچاق سازمان‌يافتۀ مواد مخدر در قلمروي مرزهاي شرقي كشور نسبت به توسعۀ همه‌جانبۀ مرزهاي شرقي (توسعۀ فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، سياسي و امنيتي) با هدف پيشگيري از آسيب‌ها و تهديدات ناشي از قاچاق سازمان‌يافتۀ مواد مخدر، اقدامات راهبردي و اجرايي گسترده‌تري را صورت‌بندي و عملياتي نمايند. لذا ضروري است در كنار سياست‌هاي مقابله‌اي و سلبي در مبارزه با اين پديدۀ مهم، اقدامات، رويكردها و راهبردهاي ايجابي فرصت‌ساز و قابليت‌ساز به‌منظور پيشگيري از عضويت در شبكه‌هاي قاچاق مواد مخدر، محور برنامه‌ريزي‌هاي نهادهاي مسئول قرار گيرد.