جايگاه گروه هاي نيابتي در راهبرد سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران

توسل به گروههاي نيابتي و جنگهاي واسطه اي ريشه در رقابت ابرقدرتها در دوران جنگ سرد دارد. پس از فروپاشي نظام دوقطبي، بازيگران اصلي در غرب آسيا به طور فزاينده بجاي برخورد مستقيم نظامي ترجيح داده اند از اين گروهها استفاده كنند كه خود عاملي اساسي در بازتعريف نظم منطقه اي بوده است.در همين راستا هدف اين پژوهش فهم جايگاه گروه هاي نيابتي در راهبرد سياست خارجي ايران است. سوال اصلي اين است كه:«علت اِقبال و توجه جمهوري اسلامي ايران به گروههاي نيابتي در خاورميانه پس از فروپاشي نظام بين الملل دوقطبي چيست و اين گروهها در راهبرد امنيت ملي ايران چه جايگاهي دارند»؟ فرضيه پژوهش از اين قرار است كه: «ايران با رهيافتي امنيت محور با هدف افزايش عمق استراتژيك و نيز با رهيافتي منفعت محور براي حل پارادوكس تنش زدايي در مناسبات بين المللي همزمان با حفظ آرمانها به دنبال حمايت از گروههاي نيابتي در منطقه بوده و جايگاه اين گروهها در راهبرد سياست خارجي جمهوري اسلامي نهادينه كردن نوعي موازنه در برابر تهديدات دشمنان در مناطق پيراموني ايران است». براساس يافته هاي تحقيق، حمايت از گروههاي همسو در منطقه براساس يك منطق استراتژيك و نوعي نبرد نامتقارن در مقابل توطئه هاي آمريكا براي دفاع از موجوديت و تامين امنيت ملي جمهوري اسلامي است كه گاهاً اين منطق استراتژيك همسو با تفكرات ايدئولوژيك قرار گرفته و به نوعي همديگر را تكميل و تقويت مي كنند. چارچوب نظري پژوهش واقعگرايي نئوكلاسيك(نظريه موازنه تهديد) و روش پژوهش تاريخي تحليلي و ابزار گردآوري داده ها كتابخانه اي و اسنادي است.