اقتصاد سياسي قاچاق كالا در ايران: آسيب شناسي سياست گذاري و سازوكارهاي حكمراني

اين مقاله با هدف آسيب شناسي و ارزيابي قوانين و سياست‌گذاري‌هاي مبارزه با قاچاق كالا در ايران و به روش توصيفي_تحليلي انجام يافته است. از آن جايي كه مبارزه مؤثر با قاچاق كالا مستلزم شناخت علل و زمينه‌هاي بروز پديده قاچاق كالا و هم‌چنين قوانين و سياست‌هاي مربوط و عملكرد دستگاه‌هاي عهده‌دار امر مبارزه با قاچاق كالا است، حوزه مطالعاتي پژوهش حاضر شامل قوانين و سياست‌هاي مصوب، كتاب‌ها، مقالات و پژوهش‌هاي مرتبط بوده است. ابتدا قوانين و سياست‌هاي مصوب مد نظر قرار گرفته و از منابع چاپي و ديجيتالي (برخط) كه مرتبط با بحث بوده، استفاده گرديده است. چارچوب مطالعه حاضر رويكرد اقتصاد نهادگرا بوده كه از طريق آن نقش نهادهاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي در تعيين وقايع اقتصادي مورد بررسي قرار گرفته است. مهمترين پرسش اين پژوهش آن است كه چرا علي‌رغم بارها بازنگري در قوانين مربوط به قاچاق كالا، سياستهاي مبارزه با قاچاق كالا نتوانسته است با پديده قاچاق به مقابله مؤثر بپردازد؟ استدلال اصلي در پاسخ به اين پرسش اين است كه عدم توجه كافي به امر ريشه‌يابي قاچاق كالا توسط مقام تقنيني براي رفع يكباره پديده قاچاق، بالا بودن تعرفه واردات كالا، عدم شفافيت در قوانين ابهامات و چالش هاي تقنيني بسيار، از مهمترين دلايل عدم موفقيت در مقابله با پديده قاچاق كالا مي‌باشد.