درهم تنيدگي عناصر منازعه و همكاري در حوزه آبريز هيرمند

آبراه‌هاي مرزي به لحاظ اهميت استراتژيكي و ژئوپليتيكي در زيست انساني و جانوري، اكوسيستم مناطق و توسعه كشورها كه با افزايش جمعيت، بالارفتن تقاضا، تغييرات آب و هوايي، گرم شدن زمين، خشك‌سالي، كميابي منابع آبي و سوء مديريت آبي سبب همگرايي و واگرايي در حوزه‌هاي رودهاي ساحلي گرديده است به رويكردي چالش‌زا در سياست خارجي كشورها تبديل شده است. اختلاف بر سر بهره‌برداري، مديريت و تعيين حقابه رودخانه مرزي هيرمند باعث گرديده كه همكاري و منازعه توأمان در اين حوزه آبي وجود داشته باشد. مفاهيم منازعه بحران يك ساختار چند لايه با ماهيت پويا را سازمان‌دهي مي‌كنند و از طرف ديگر از تأثيرگذاري و تأثيرپذيري منازعه و همكاري مدل همزيستي شكل مي‌گيرد. پژوهش پيش رو با روش توصيفي‌_ تحليلي و بنيان نهادن چارچوب نظري به دنبال پاسخ‌گويي به اين پرسش است كه چگونه مي‌توان منازعات آبي را در سياست خارجي ايران در حوزه رودخانه هيرمند مديريت نمود؟ ايران با امنيتي‌زدايي از بحران‌ آبي مي‌تواند آن را مديريت‌پذير نمايد. پردازش اين مهم با محوريت روابط بين دولتين و ادغام با عناصر داخلي كه برگرفته از رويكردهاي بين الاذهاني، محيط‌زيست و اجتماع انساني است پايه‌گذاري گرديده و اختلافات آبي ايران و افغانستان در رودخانه هيرمند به عنوان مطالعه موردي بررسي مي‌گردد.