شناسايي و تحليل ابعاد خدمت ناب در راستاي افزايش بهره‌وري با استفاده از نظريه داده ‌بنياد

بسياري از روش‌هاي ناب منتسب به بخش توليدي هستند كه در آن يك محصول ملموس وجود دارد. بنابراين، مفاهيم و روش‌هاي ناب قبل از استفاده در فرآيندهاي خدماتي بايد ارزيابي مجدد شوند. به‌كارگيري اصول تفكر ناب در سازمان‌هاي خدماتي، از طريق كاهش اتلاف‌ها، بستر مناسبي را براي افزايش بهره‌وري در اين سازمان‌ها ايجاد مي‌كند. هدف پژوهش حاضر، شناسايي ابعاد خدمت ناب براي ارتقاي بهره‌وري خدمات، با بهره‌گيري از متدولوژي نظريه داده­بنياد است. براي استخراج داده‌ها با استفاده از نظريه داده بنياد، از دو منبع استفاده شد: مرور ادبيات موجود در زمينه خدمت ناب و مصاحبه با 32 نفر از اعضاي هيأت علمي صاحب‌نظر در زمينه خدمت ناب و خبرگان اين حوزه در صنايع خدماتي مطرح كشور. پس از كدگذاري داده‌ها بر اساس رويكرد نظريه داده بنياد استراوس و كوربين، 30 مفهوم و 7 مقوله استخراج گرديد. حاصل كار شناسايي ابعاد خدمت ناب به همراه عوامل فرعي پشتيبان است. در اين مطالعه براي اولين بار است كه ابعاد خدمت ناب و شاخص‌هاي آن شناسايي شده‌اند. نتايج نشان مي‌دهد كه فاكتورهاي نيروي كار، مشتري، مديريت، سيستم اطلاعات، بهبود مستمر، فن‌آوري و مديريت عمليات مي‌توانند باعث ارائه خدمت ناب شده و به‌عنوان ابعاد خدمت ناب در نظر گرفته شوند. به‌كارگيري اين فاكتورها در سازمان‌هاي خدماتي مي‌تواند به مديران اين واحدها كمك كند تا مديريت خدمات را هرچه ناب‌تر يعني با اتلاف‌ها و هزينه‌هاي كمتر و درنتيجه آن با بهره‌وري بالاتر به انجام رسانند.