از «استاره»ي فارسي تا «اسطوره»ي عربي؛ واكاوي ريشه‏شناسي و نشانگري «اسطوره

هدف نگارنده از نگارش جستار پيش رو، به دست دادن انگاره‌اي تازه است پيرامون ريشه‏شناسي واژه‏ي «اسطوره» و در پيوند با «استاره»ي فارسي، «استر» عبري و «عستر»/ «عشتر» / «عثتر» ساميآرامي و با كاربست روش ريشه‌شناسي تاريخيتكاملي زبان. دربارۀ اسطوره، گونه‌هاي آن در ادبيات ملل و كنشگري آن در رشته‏هايي مانند روانشناسي، ادبيات، نقد، اديان و تاريخ و نيز درباره‏ي پيوند اسطوره با ميثولوژي يوناني و واژگاني مانند story يا history، انگاره‏هاي گوناگوني پيشنهاد شده است ولي انجام پژوهشي از اين دست از آن‏رو گريزناپذير مي‏نمايد كه در هيچ‌يك از پژوهش‏هاي انجام شده، ديدگاهي مشخص و قاطع پيرامون ريشه‏شناسي اسطوره، نشانگري و دلالت راستين آن در آغاز و جايگاهش در ايران باستان و به ‏ويژه پيوندش با واژگان فارسي‏تبار همسان ديده نمي‏شود. طرح اين مسأله هم گاه با بازشناسي بينش انديشگاني غرب به «اسطوره» در يك رويكرد تاريخيتكاملي پوزيتيويستي و در سير تاريخ گرايانۀ داروينيستي خواهد بود. دستاوردهاي اين پژوهش نشان مي‏دهد بدانسان كه تاريخ با ستاره و ستاره‏شناسي پيوندي ناگسستني دارد «اسطوره‏ها» نيز ستاره‏نگاشته‏هايي هستند بازگوكننده‏ي بودگي ستارگان و اختران ايستا در پگاه تاريخ و ثبت كنندۀ پيدايش اختران و ستارگانِ در گردش از زبان انسان سنّتي و هم ازاين‌روست كه اسطوره‏ها در نمونه‏هاي بسياري از ستارگان و آفريده‏هاي آسماني خورشيدزاد، ماه‏زاد يا ستاره‏زاد سخن مي‏گويند و از خانه‏ي آسماني خدايان و زيگورات‏هايي كه سراي هميشگي خدايان ناميراي جاويدان است. اين نشانگري به‌روشني در نام‌گذاري شهر ساخته‏ي كيومرث يعني «بابِل: باب+اِل/ ايل» به معناي دروازه‏ي خداوند ديده مي شود.