تحليل و پايش آلودگي نور مصنوعي در ايران با استفاده از داده‌هاي ماهواره‌اي نور شب (از سال 1996 تا 2013)

آلودگي نوري عموماً اشاره به افزايش برنامه‌ريزي نشده در روشنايي مصنوعي و نتيجه آن تغيير در سطوح نور هدايت نشده است. در ايران نيز رشد جمعيت و گسترش سريع شهرنشيني و صنعتي شدن مي‌تواند عاملي براي افزايش آلودگي نوري باشد، ازاين‌رو پايش تغييرات نور شب و تعيين مناطق با آلودگي نوري بسيار زياد امري ضروري مي‌باشد و مي‌تواند رهيافت جديدي را در اختيار برنامه ريزان محيط قرار داده تا با استفاده از آن در جهت مديريت آلودگي نوري در سطح ملي و استاني اقدام نمايند. ابزارهاي مختلفي براي ارزيابي تغييرات ميزان نور شب وجود دارد كه داده‌هاي ماهواره‌اي اسكن خطي عملياتي مربوط به برنامه ماهواره دفاع هواشناسي (DMSP/OLS) از آن جمله است. اين داده‌هاي نه‌تنها در ارزيابي شدت آلودگي نوري كمك مي‌كند، بلكه مي‌تواند به عنوان ابزاري براي مديريت ريسك و پهنه‌بندي ريسك آلودگي مور استفاده قرار گيرد. اين مطالعه تلاش مي‌كند با پردازش داده‌هاي DMSP/OLS به تجزيه‌وتحليل الگوي فضاييزماني نور مصنوعي و آلودگي نور در ايران در حدفاصل سال‌هاي 1996 تا 2013 بپردازد و علاوه بر آن كانون‌هاي بحراني آلودگي نوري را شناسايي نمايد. از داده نور شب در شش دوره زماني (2013 و1996،2001،2004،2006،2011) استفاده شد و تغييرات ميزان نور شب و شدت آلودگي نوري در مقياس كشوري و رابطه بين تغييرات تراكم نسبي جمعيت در هر استان و تأثير آن بر تغييرات نور شب مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان‌دهنده افزايش ميزان نور شب و همچنين تبديل مناطق با درخشندگي كم به مناطق با درخشندگي بالا در سطح كشور است. علاوه بر آن استان‌هاي تهران و البرز به‌عنوان استان هايي با بالاترين ميزان آلودگي نوري در كشور شناسايي گرديد و استان هاي خوزستان، اصفهان، بوشهر و فارس در جايگاه‌هاي بعدي قرارگرفته‌اند. افزايش تراكم نسبي و توزيع نامتوازن جمعيت، مهاجرت‌هاي جمعيتي و تشديد آن در حدفاصل سال هاي 1375 تا 1390 از عوامل اصلي گسترش آلودگي نوري در كشور و همچنين تمركز حداكثر آلودگي نوري در بعضي استان ها است.