مرور نظام‌يافته رهبري اثربخش در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي

A Systematized Review of the Effective Leadership in Medical Universities

دانشگاه هاي علوم پزشكي به‌عنوان سازمانهاي تأمين كننده نيروي انساني نظام سلامت نيازمند رهبراني اثربخش به‌منظور ارتقاء جايگاه پزشكي كشور بوده‌اند. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسي متون مرتبط با رهبري آكادميك و تعيين شكاف هاي پژوهشي مرتبط با آن در دانشگاه هاي علوم پزشكي ايران بود. اين مطالعه نظاممند با بررسي متون مرتبط با رهبري آكادميك اثربخش در فاصله زماني سالهاي 2009 تا 2020 در پايگاه‌هاي داده‌اي اريك، پابمد، اسكوپوس، وب آو ساينس، امرالد، سيد، پروكوئست و گوگل اسكالر و با استفاده از كليدواژه‌هاي مرتبط برگرفته از سر عنوان‌هاي موضوعي (مش) انجام گرفت. متون مرتبط انتشاريافته (505 مقاله) بررسي و پس از حذف موارد تكراري تعداد 20 مقاله بر اساس معيارهاي ورود و خروج از مطالعه انتخاب و موردبررسي قرار گرفت. كيفيت مقالات واجد شرايط براي ورود به مطالعه با ابزار مرسكي موردبررسي قرار گرفت. نتايج مطالعه حاضر مؤيد آن است كه پژوهش هاي انجام‌شده در حوزه رهبري آكادميك در كشورمان عمدتاً مربوط به دانشگاههاي علوم انساني است. مطالعات انجام‌شده در زمينه رهبري آكادميك در دانشگاههاي علوم پزشكي، بيشتر به بررسي ويژگي رهبران آكادميك و سبكهاي رهبري پرداخته است. مديران كه عمدتاً پزشك بودند هيچ‌يك از دورههاي مديريت و رهبري را نگذرانده اند و خود را نيازمند گذراندن اين دوره ها نميدانند. ازآنجاكه بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش تنها يك مطالعه به بررسي چالشها و الزامات رهبري آكادميك اثربخش در دانشگاههاي علوم پزشكي كشور پرداخته بود انجام مطالعاتي با رويكرد كيفي در زمينه رهبري آكادميك اثربخش در دانشگاههاي علوم پزشكي كه امكان بررسي عميق تجارب، عقايد و نگرش رهبران آكادميك را ميسر مي‌نمايد ضروري بود.

Medical universities as suppliers of health system human resources need effective leaders to promote medical education status in the country. The present study is an attempt to review the literature on academic leadership and to identify research gaps related to this issue in medical universities. This systematized review was conducted by searching databases of ERIC, Pubmed, SID, Scopus, Web of Science, Emerald Proquest, and Google Scholar by appropriate keywords selected from the Medical Subject Headings (MeSH) documents related to academic leadership that were published between 2009- 2020. The retrieved articles were reviewed (n=505), and after deletion of duplicates, and according to the research inclusion and exclusion criteria 20 articles were reviewed. The quality of selected documents was appraised by MERSQI. Reviewing the selected studies indicated that the leadership studies are mostly conducted in Humanities universities. The studies on academic leadership in medical universities are mostly dealt with the relationship of characteristics of academic leaders and leadership styles. In medical universities, most of the managers who are physicians has not attended management and leadership programs and believe that they do not need to attend these programs. According to the findings of this study, only one research studied challenges and requirements of effective academic leadership in the country. Therefore, conducting qualitative studies on leadership in universities of medical sciences that provide an opportunity for deep study of experiences, beliefs and attitudes of academic leaders deem necessary.