ارزشيابي اثر آموزش خود مراقبتي بر وضعيت عملكرد افراد مبتلا به آرتريت روماتوئيد

زمينه و هدف: آرتريت روماتوئيد از جمله بيماري‌هاي خود ايمني، و سير مزمن و پيشرونده دارد. منجر به افت شديد عملكرد افراد مبتلا و كاهش استقلال در انجام فعاليت‌هاي روزمره زندگي آنان مي‌شود. افراد بايد دانش و مهارت‌هاي مورد نياز براي تصميم‌گيري، حل مشكلات خود و ارتباط با ديگران را كسب كنند. مطالعه‌اي حاضر با هدف تعيين اثربخشي آموزش خود مراقبتي بر وضعيت عملكرد افراد مبتلا به آرتريت روماتوئيد انجام گرفت. روش بررسي: پژوهش، ارزشيابي آموزش و تك گروهي، با نمونه‌گيري مستمر، 40 نفر از افراد بستري در بخش روماتولژي انتخاب و داده‌ها قبل از مداخله و دو هفته بعد از اتمام مداخله با پرسشنامه‌هاي جمعيت شناختي و بررسي وضعيت عملكرد جمع آوري گرديد. پنج جلسه 25 دقيقه‌اي آموزش خود مراقبتي، يك روز در ميان و تك نفره بر بالين برگزار شد. داده‌ها به وسيله نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون‌هاي آماري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين سني نمونه‌ها 77/9 ± 72/45 سال و بيشتر نمونه‌ها زن (70%)، متأهل (5/87%)، خانه‌دار (5/57%)، با تحصيلات ديپلم و كمتر از آن (90%) و داراي بيماري زمينه‌اي (55%)، مدت ابتلا به بيماري (5/62%) پنج سال و كمتر بود . نتايج آزمون تي زوجي، نمره فعاليت‌هاي روزمره زندگي (001/0 P)، فعاليت‌هاي پايه‌ روزمره زندگي (001/0 P)، عملكرد رواني (001/0p=) و عملكرد شغلي (001/0 P) و فعاليت اجتماعي (002/0p=) بعد از مداخله نسبت به قبل از آن افزايش معني‌داري داشت. در بعد كيفيت تعاملات اجتماعي اين افزايش از نظر آماري معني‌دار نبود (77/0=P). بحث و نتيجه‌گيري: استفاده از رويكرد آموزش خود مراقبتي نقش مؤثري در روند توانبخشي افراد مبتلا به آرتريت روماتوئيد ايفا مي‌كند و اجرا اين برنامه‌ها را به عنوان بخشي از روند درماني در كنار ساير فرايندهاي مربوط به توانبخشي در نظر گرفت. فرضيه پژوهش مبني بر تأثير مثبت آموزش خود مراقبتي بر وضعيت عملكرد افراد مبتلا به آرتريت روماتوئيد با كمك داده‌هاي حاصل از پژوهش تأييد شد. تنها در بعد كيفيت تعاملات اجتماعي افزايش معني‌دار آماري مشاهده نشد كه ممكن است نياز به مدت زمان بيشتري داشته باشد و پيشنهاد مي‌شود در مطالعات آينده بيشتر از مدت زمان به كار رفته در اين مطالعه براي بررسي تغييرات صرف شود.