رويكرد قالب بنياد در ترجمه عناصر فرهنگي: برگردان فارسي پويانمايي شاهزاده دلربا

قالبِ مفهومي، طرحي از تجربه است كه در حافظه بلندمدت جاي دارد. بر اين اساس، ما قادر به درك معناي واژه‌ها و ساختارها نخواهيم بود، مگر آنكه از پيش، قالب هاي مربوطه را در ذهن داشته باشيم. از سوي ديگر، هر قالب مفهومي داراي واژه‌ها و ساختارهاي ويژه اي است كه توجه به آن مي تواند ميزان دقت و تأثيرگذاري در انتقال مفاهيم ميان دو فرهنگ را افزايش دهد. هدف پژوهشِ حاضر، بررسي و دسته بندي عناصر فرهنگي موجود در پويانمايي شاهزاده دل‌ربا بر مبناي مدل لوپز (Lopez, 2002) و مقايسه آن با عناصر متناظر در دوبله فارسي اين اثر است تا راهكارهاي ترجمه مورد استفاده مترجم شناسايي شده و در نتيجه ميزان گرايش وي به بومي سازي و بيگانه سازي در انتقال عناصر فرهنگي ميان دو زبان مشخص شود. بنابراين، پس از ارائه تعاريف و دسته بندي مربوطه، قالب هاي موجود در پويانمايي تعيين و در زيرگروه هاي تصويري، موقعيتي، متني، اجتماعي، نهادي و نوعي قرار گرفته‌است. يافته‌ها در اين بخش، نشان مي دهد قالب هاي اجتماعي و تصويري به ترتيب از بيشترين و كمترين ميزان كاربرد در نسخه اصلي پويانمايي برخوردار بوده اند. در مرحله پسين و براي تشخيص راهكار هاي ترجمه، عناصر فرهنگي مربوط به هر يك از قالب ها با معادلشان در دوبله فارسي مقايسه شده اند. بر اين اساس، راهكارهاي ترجمه مورد استفاده مترجم در دوبله فارسي پويانمايي شامل نويسه گرداني، گرته برداري، افزايش، توصيف، حذف و معادل فرهنگي بوده و به ترتيب بيشترين و كمترين راهكارهاي ترجمه به معادل فرهنگي و افزايش تعلق داشته اند. همچنين رويكرد اصلي مترجم در انتقال عناصر فرهنگي بومي سازي بوده‌است.