كنش‌هاي زباني معطوف به خودآگاهي مضاعف در ميان نويسندگان دور از وطن در دو رمانِ فارسي

يكي از كشمكش‌هاي دروني نويسندگان دور از وطن كه در كنش‌هاي متني و زباني آن‌ها نيز بازنمايي مي‌شود، تجربه «خودآگاهي مضاعف» آنان است. اين كشمكش دروني با ديالكتيك بيروني آن‌ها در ميل به هويت‌يابي با سرزمين مادري و يا سرزمين ميزبان برابري دارد و به هويت زباني آنان صورت و محتوا مي‌بخشد. به بيان ديگر، آنان گاهي خود را با سرزمين مادري و گاهي با سرزمين ميزبان و گاهي نيز با هر دو هويت‌يابي مي‌كنند. نگارندگان در مقاله حاضر با تكيه بر نظريه ترجمه فرهنگي  و متن‌هاي پاليمسستي نشان دادند كه نويسندگان دور از وطن چگونه متن‌هاي  هيبريدي و لهجه‌دار توليد مي‌كنند. همچنين، نگارندگان، اين متن‌ها را به دليل اينكه دولايه هستند، متون پاليمسستي ناميده و استدلال كردند كه چندلايگي و هيبريدي بودن اين متن‌ها بر خودآگاهي مضاعف نويسندگان دور از وطن دلالت دارد. بر اين اساس، دو متن انگليسي «ديد و بازديد» (Bahrampour, 2000) نوشتۀ تارا بهرام‌پور و «بامزه در فارسي» نوشتۀ فيروزه جزايري دوما (Dumas, 2004) را كه به ادبيات دور از وطن تعلق دارند و به سياست هويتي سوژه‌هاي مهاجر پرداخته‌اند به عنوان پيكره پژوهش برگزيده شد. همچنين، نگارندگان برآن بودند تا نشان دهند كه نويسندگان دور از وطن براي بازنمايي خودآگاهي مضاعف خود از چه سازوكارهاي زباني و فرهنگي بهره مي‌برند. به اين منظور، هر جا كه مصاديقي از ترجمه فرهنگي و مكانيسم‌هاي هيبريدساز مانند رمزآميزي و رمزگرداني يافت شد، جزء داده‌هاي پژوهش در نظر گرفته شدند. يافته‌هاي اين بررسي نشان داد كه رمزآميزي، رمزگرداني، حرف‌نويسي، وام‌گيري فرهنگي و ترجمه فرهنگي از جمله كنش‌هاي زباني هستند كه به متن‌هاي نويسندگان دور از وطن خصلت پاليمسستي مي‌بخشند و سياست هويتي آن‌ها را بازنمايي‌ مي‌كنند.