رابطة‌‌ برنامه درسي پنهان با هيجان‌هاي تحصيلي، سرزندگي تحصيلي و بهزيستي تحصيلي در بين دانشجويان رشته‌هاي علوم پايه و علوم انساني دانشگاه تبريز

The Relationship between Hidden Curriculum and Educational Vitality, Academic Excitement, and Academic Well-being among Basic and Humanities Students of Tabriz University

هدف پژوهش حاضر، تعيين رابطة بين برنامة­ درسي پنهان با هيجان ­هاي تحصيلي، سرزندگي تحصيلي و بهزيستي تحصيلي در بين دانشجويان بود. روش تحقيق به لحاظ هدف، كاربردي و جزء تحقيقات پيش بين از نوع همبستگي است. جامعه آماري پژوهش را دانشجويان سال آخر علوم پايه و علوم انساني دانشگاه تبريز تشكيل دادند. از جامعه­ ياد شده بر اساس فرمول كوكران ، تعداد 222 نفر برآورد و به روش نمونه­ گيري تصادفي خوشه­ اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند. داده ­ها با استفاده از مقياس­ برنامة درسي پنهان (آكبولوت و ارسلان، 2016)؛ و پرسش­نامه­ هاي هيجان ­هاي تحصيلي (پكران، 2005)؛ سرزندگي تحصيلي (حسين چاري و دهقاني‌زاده، 1391)؛ بهزيستي تحصيلي (پيترينن، سويني و فيالتو، 2014) گردآوري شدند. جهت آزمون آماري از مدل معادلات ساختاري استفاده شد. نتايج يافته ­ها حاكي از مثبت و معني­دار بودن تأثير مستقيم برنامه­ درسي پنهان بر هيجان­ هاي مثبت تحصيلي (لذت و غرور)، سرزندگي تحصيلي و بهزيستي تحصيلي است. همچنين تاثير برنامه درسي پنهان بر هيجان­هاي تحصيلي منفي (اضطراب، خستگي، خشم، شرم و نااميدي) منفي و معني­دار گزارش شد. نتيجة پژوهش حاضر اين است كه هر اندازه دانشجويان، مؤلفه­ هاي برنامة درسي پنهان و جو كلي محيط دانشگاه را مثبت و رضايت­ بخش ارزيابي كنند، به همان نسبت گرايش­ و هيجانات مطلوب، علاقه و بهزيستي تحصيلي بيشتر مي­ شود؛ لذا براي هموار شدن مسير يادگيري و تضمين اهداف آموزش عالي، بايد آگاهي بخشي و ايجاد شناخت در استادان و عوامل آموزشي دانشگاهي نسبت به مؤلفه­هاي برنامه درسي پنهان انجام پذيرد تا دانشجويان قادر باشند از موانع برنامة درسي رسمي عبور كنند.

The purpose of this study was to determine the multivariate relationship between hidden curriculum and academic excitement, academic vitality and academic well-being in students. The research method of this study is purposeful, practical and in terms of data gathering, it is one of the multivariate co relational predictive researches. The statistical population of the study consisted of the students of basic science and humanities of Tabriz University. Based on Cochran's formula, 222 individuals (50 chemistry and 172 education science) were estimated and selected by random sampling. Required data using standard hidden curriculum questionnaires (Akbullot & Arsalan, 2016); Academic Excitement (Pekran, 2005); Academic Vitality (Hossein Chari & Dehghanizadeh, 2012); an‎d Fialto (2014), whose validity was confirmed by two convergent and divergent validity criteria using partial least squares method and their reliability using Cronbach's alpha coefficient 95%, 98%, 92%, respectively Percentage and 93 were obtained. Structural equation modeling and multiple regression analysis were used for statistical analysis. The results showed that there is a relationship between hidden curriculum and academic excitement, academic vitality and academic well-being.