توزيع مكاني روند فراواني بارش سالانه در شمال باختري ايران در دوره آماري 1970 تا 2013

بارش يكي از برجسته ترين عناصر و پديده هاي آب و هوايي است. شناخت بارش و به‌ويژه شناسايي دگرگوني هاي آن يكي از نخستين گام ها در برنامه ريزي هاي محيطي مبتني بر دانسته‌هاي آب وهوايي است. يكي از ويژگي هاي رفتاري بارش دگرگوني هاي درازمدت آن در راستاي زمان (روند) است. به نظر مي رسد كه روند سري هاي زماني بارش بيش از آنكه از الگويي خطي پيروي كند، رفتاري غيرخطي داشته باشد. ازاين رو در اين پژوهش كوشش شده است تا توزيع مكاني روند فراواني بارش سالانه در شمال باختري ايران در دوره آماري 1970 تا 2013 ميلادي، با استفاده از الگوهاي خطي و چندجمله اي بررسي شود. در اين راستا از داده هاي 219 ايستگاه همديد، آب و هواشناسي و باران‌سنجي استفاده‌شده است. يافته ها نشان داد كه الگوهاي خطي در آشكارسازي روند بارش سالانه در شمال باختري ايران با كاستي هاي فراواني همراه هستند؛ به گونه اي كه بر پايه يك الگوي خطي فراواني بارش تنها در 82/21 درصد از شمال باختري ايران روند معني داري داشته اند. حال‌آنكه با افزودن الگوهاي درجه 2 و درجه 3  روند فراواني بارش در 1/83 درصد از منطقه معني دار مي شود. چنانچه الگوي داراي بالاترين درجه را پايه گزينش الگوي برتر در هر ياخته بدانيم؛ آنگاه روند فراواني بارش سالانه در 4/6 درصد از شمال باختري ايران داراي الگوي خطي، در 7/10 درصد داراي الگوي درجه 2 و در 66 درصد از منطقه داراي الگوي درجه 3 است. ازاين رو تنها در 9/16 درصد از منطقه هيچ روند معني داري رخ نداده است. همچنين درياچه اروميه و رشته‌كوه‌هاي مركزي منطقه نقش آشكاري بر تنوع توزيع مكاني روند بارش داشته اند. به گونه اي كه كانون روندهاي درجه 2 و دست كم بخش زيادي از روندهاي خطي پيرامون درياچه و در باختر كوه هاي مركزي است. ازسوي ديگر گسترش روندهاي درجه 3 در تمامي موقعيت هاي جغرافيايي به ‌غير از پيرامون درياچه اين گمانه را ايجاد مي كند كه روندهاي درجه 3 بيش تر زير اثر اطلاعات و رويدادهاي بزرگ‌مقياس آب وهوا شكل گرفته اند.