تعيين سطح بهينه اجزاي بودجه دولت در چارچوب برنامه ششم توسعه اقتصادي: رهيافت الگوريتم كنترل بهينه تصادفي

Determination of the Optimal Level of Government Budget Components: Stochastic Optimal Control Algorithm Approach

بودجه دولت يك ابزار مهم سياست‌گذاري براي دست يابي به اهداف تخصيصي، توزيعي و تثبيتي است كه از كانال متغيرهاي مخارج و درآمدهاي دولت، عملكرد اقتصادي جامعه را تحت تأثير قرار مي‌دهد. بر اين اساس همواره تعيين سطح بهينه اجزاي بودجه دولت براي نظام سياست‌گذاري از اهميت بالايي برخوردار است. در اين پژوهش مقادير بهينه بودجه دولت در چارچوب متغيرهاي برنامه ششم توسعه، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ايران (1400-1396) با استفاده از روش كنترل بهينه تصادفي برآورد مي‌شوند. در اين راستا متغيرهاي نرخ رشد اقتصادي، نرخ تورم، كسري بودجه و نرخ بيكاري متغير هدف و نقدينگي، درآمد مالياتي، مخارج مصرفي و تملك دارايي هاي سرمايه‌اي به عنوان متغير كنترل در نظر گرفته شدند. نتايج تجربي حاصل از پژوهش نشان مي‌دهند كه اولاً مقادير بهينه اجزاي بودجه دولت از مقادير مصوب برنامه ششم كمتر است و ثانياً بيشترين شكاف بين مقادير بهينه و مقدار مصوب برنامه ششم مربوط به تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي است.

Government budget is an important policy-making tool to achieve allocation, distribution and stabilization goals that affect the economic performance of society through variables of government expenditures and revenues; accordingly, determining the optimal level of budget components is always important for the policy-making system. Therefore, the purpose of the current study is to assess the optimal level of government budget components for the period of the Sixth Economic, Social and Cultural Development Plan. To do so, the random optimal control approach was used in which the control amounts include tax revenues, government's consumption expenditures, government's acquisition of non-financial assets and liquidity. The result of this study shows optimal tax revenues, non-tax revenues, government's current payments, and government's acquisition of non-financial assets is less than the sixth plan amount and secondly, the largest gap between the optimal amounts and the amount of the Sixth Plan is related to government's acquisition of non-financial assets.