تأثير گونه هاي قارچ مايكوريزاي آربوسكولار بر برخي صفات رشدي، بيوشيميايي و جذب عناصر در ريشه زايي قلمه ارقام زيتون

Effect of arbuscular mycorrhizal fungus species on some growth and biochemical traits and nutrients uptake in the rooting of cutting of olive cultivars

قارچ‌هاي مايكوريزاي آربوسكولار يكي از مهم‌ترين همزيست‌هاي قارچي در گياهان هستند كه تغذيه معدني و رشد را اصلاح مي‌كنند. اين قارچ‌ها به عنوان كودهاي زيستي، تنظيم كننده‌هاي زيستي و حمايت كننده‌هاي زيستي عمل مي-كنند. در اين تحقيق به منظور ارزيابي اثر Glomus mosseae‌‌ و Glomus intraradices بر ريشه‌دهي و رشد قلمه‌هاي زيتون (Olea europaea L.) ارقام كرونايكي (Koroneiki) و زرد (Yellow)، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با دو فاكتور (ارقام زيتون و گونه‌هاي قارچ مايكوريزاي آربوسكولار) و سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه در هر دو رقم، تلقيح مايكوريزايي، كلونيزاسيون ريشه و شدت آغشتگي (مقدار نفوذ قارچ مايكوريزا در ريشه) را به‌ وجود مي‌آورد. اثر بر هم ‌كنش رقم و گونه‌هاي قارچي بر همه صفات اندازه‌گيري ‌شده معني‌دار بود. رقم G. mosseae نسبت به رقم G. intraradices و نيز نسبت به شاهد از برتري معني‌داري در ارتقاي همه صفات اندازه‌گيري‌ شده به جز نسبت وزن خشك اندام هوايي به ريشه برخوردار بود. همچنين غلظت و جذب عناصر فسفر، آهن، پتاسيم و منيزيم در برگ‌ها و كل گياه در تيمارهاي مايكوريزايي افزايش يافت. با توجه به نتايج به ‌دست آمده، براي افزايش ريشه‌زايي و تسريع استقرار قلمه در ارقام زيتون، كاربرد G. mosseae توصيه مي‌شود.

Arbuscular mycorrhizal fungi are one of the most important mycorrhizal symbioses in plants that improve the inorganic nutrition and growth. These fungi act as biofertilizers, bioregulators and bioprotectors. In this research, in order to evaluate the effect of Glomus mosseae‌‌ and G. intraradices on rooting and growth of olive (Olea europaea L.) cuttings in two cultivars Koroneiki and Yellow, a factorial experiment in a completely randomized design (CRD) in two factors (olive cultivars and arbuscular mycorrhizal fungi species) and three replications was done. The results showed that mycorrhizal inoculation create root colonization and colonization severity (the amount of mycorrhizal fungus penetration in the root) in both cultivars. Interaction effect of cultivar and fungi species was significant on all measured traits. Cultivar G. mosseae was significantly superior compared to cultivar G. intraradices and non-inoculated treatment in enhancing all measured traits except for proportion of shoot dry weight to root. Also, the concentration and uptake of phosphorus, iron, potassium and magnesium in leaves and whole plant increased in mycorrhizal treatments. According to the obtained results, it is recommended to use G. mosseae for acceleration of the rooting of cutting and establishment in olive cultivars.