عنوان مقاله :
الگوهاي انتشار، پهنه‌هاي تنوع و اولويت‌هاي حفاظتي جنس Onosma L. (BoraginaceaeJuss.)در بخشي از پروانس جغرافياي گياهي ارمنستان-ايران در ايران
عنوان به زبان ديگر :
Distribution patterns, diversity and conservation Priorities of Onosma L. (Boraginaceae Juss.) in part of Armeno-Iranian Province of Iran
پديد آورندگان :
نقي زاده، سياوش دانشگاه شهيد بهشتي -دانشكده علوم و فناوري زيستي - گروه علوم و زيست فناوري، تهران، ايران , محرابيان، احمد رضا دانشگاه شهيد بهشتي -دانشكده علوم و فناوري زيستي - گروه علوم و زيست فناوري، تهران، ايران , مرادي زيناب، حسين دانشگاه شهيد بهشتي -دانشكده علوم و فناوري زيستي - گروه علوم و زيست فناوري، تهران، ايران , مصطفوي، حسين دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده علوم محيطي - گروه تنوع زيستي و مديريت اكوسيستم ها، تهران، ايران , خواجويي نسب، فرزانه دانشگاه شهيد بهشتي -دانشكده علوم و فناوري زيستي - گروه علوم و زيست فناوري، تهران، ايران
كليدواژه :
الگوي پراكنش , Boraginaceae , Onosma , اندميسم , حفاظت
چكيده فارسي :
ارزارزيابي ژئوبوتانيكي آرايه‌هاي با غناي گونه‌اي و درصد اندميسم بالا نقش مهمي در برنامه‌ريزي‌هاي حفاظتي دارد. ايران يكي از مراكز مهمگونه زايي و تنوع جنس Onosma L.محسوب مي‌گردد كه بيانگر ضرورت ارزيابي‌هاي حفاظتي در آن مي‌باشد.در اين پژوهش الگوهاي انتشار جنس Onosma در استان‌هاي آذربايجان غربي و بخش‌هاي غربي آذربايجانشرقي بر اساس مطالعات ميداني، داده‌هاي هرباريومي و فلورهاي مختلف به وسيله سامانه اطلاعات جغرافيايي تعيين شد.بدين ترتيب 93 جمعيت از 10 گونه جمع‌آوري شد و مورد بررسي قرار گرفت. نتايج مطالعه نشان مي‌دهد كه دامنه پراكنش ارتفاعي گونه‌هاي مورد مطالعه بين 1100 متر تا 2900 متر از سطح دريا مي‌باشدكه اغلب در رويشگاه‌هايي با ساختارهاي زمين‌شناسي رسوبي و كواترنري انتشار يافته‌اند. همچنين فراواني و تنوع گونه‌هاي زيربخش Haplotricha بيشتر از زيربخش‌هاي ديگر اين جنس در منطقه مورد مطالعه مي‌باشد. در اين مطالعه نقشه پراكنش گونه‌هاي اين جنس در محدوده مورد مطالعه تهيه شد و مهم‌ترين گونه‌ها و رويشگاه‌ها از نظر اولويت حفاظتي معرفي شدند.به‌طور كلي تغيير اقليم و خشك‌سالي، چراي بي‌رويه دام و تخريب رويشگاه‌ها از بزرگ‌ترين عوامل تهديد گونه‌هاي اين جنس در محدوده مورد بررسي محسوب مي‌شوند. لازم به ذكر است گونه‌هاي نادر اين جنس غالباًجمعيت‌هاي كوچكي داشته و تنها در يك منطقه جغرافيايي و دامنه‌هاي ارتفاعي محدودي پراكنش دارند كه همين امر سبب آسيب‌پذيري شديد آن‌ها در برابر خطرات تهديد‌كننده مي‌گردد.نتايج حاصل از اين مطالعه مي‌تواند در پايه‌ريزي طرح‌هاي حفاظتي و احيايي اين جنس باارزش موثر واقع شود.
چكيده لاتين :
GGeobotanical studies of taxa with a high proportionof richness and endemism plays a prominent role on conservation strategies. Iran is one of the main diversitycenters of the genus OnosmaL. in context the richness as well endemism that represent the necessity its conservation assessments. In this study the distribution patterns of the mentioned taxa have been evaluated in Western Azarbaidjan as well western areas of Eastern Azarbaidjan based on filed works and herbarium assessment by GIS teqnicues.93 populations of 10 species collected and studied. The results showing that mentioned taxa mainly distributed between 1100-2900 m as wellsedimentary and quaternary geological formations in studied area. Besides abundance and diversity of subsect. Haplotricha is more than other subsections in studied area. In this study distribution maps preprated for studied species and the most important species and habitats are introduced for conservation priority. Generally, climate change and droughts, excessive grazing and habitat destructionare the main threats for this genus in studied area. It should be noted that rare taxa have small populations and have been mostly reported from restricted localities that appear high vulnerability to threatened factors. The results of this study can be effective for prepare conservation plans of this valuable genus.
عنوان نشريه :
پژوهشهاي گياهي
