عنوان مقاله :
نظريه اساس در بوته نقد؛ فيزيك- فلسفه جديد اشياء را چگونه به تصوير مي‌كشند؟
عنوان به زبان ديگر :
?A Critical Approach to Substratum Theory: How Do New Physics-Philosophy Describe and Explain Things
پديد آورندگان :
ماحوزي، رضا مؤسسه مطالعات فرهنگي و اجتماعي، تهران، ايران
كليدواژه :
جوهر , اساس , شيء انضمامي , كيفيات , نظريه اساس , نظريه دسته‌اي
چكيده فارسي :
اينكه آيا اشياء داراي جوهري هستند يا خير، همواره موردنظر فيلسوفان بوده است. اساس‌گرايي يكي از نظريه‌‌هاي شناخته شده در متافيزيك تحليلي معاصر است؛ جرياني كه تلاش دارد پس از تبعيد فلسفه از ساحت علم، بار ديگر فلسفه را با رويكردهاي جديد به علم نزديك كند و مفاهيم فلسفي را بر اساس رويكردهاي جديد تجربي خاصه در فيزيك جديد بازتعريف كرده و مورد استفاده قرار دهد. در اين سياق، اساس‌گرايي به‌عنوان يكي از تلاش‌ها، سعي دارد ساختار شيء را بر مبناي دو مؤلفه جوهر و كيفيات تحليل كند. اين نظريه با معرفي جوهر اشياء به‌عنوان اساس، در رويكردي تجربه‌گرايانه كيفيات را معرفي كرده و تبييني از اشياء انضمامي ارائه مي‌كند. در مقابل، نظريه دسته‌اي از منظري وجودشناختي با انكار اساس، اشياء انضمامي را صرفاً تشكيل شده از كيفيات مي‌داند و فرايند دسته (خوشه) شدن اين كيفيات را تبيين كرده است. اين نوشتار ضمن تشريح اين دو نظريه و داوري در باب دعاوي آن‌ها عليه يكديگر، به‌نحو ضمني نشان خواهد داد فيزيك جديد نه تنها در فرض هستنده‌هاي نامشهود براي تبيين ساختار وجودي اشياء انضمامي به فلسفه نياز دارد بلكه اين علم براي فراتر رفتن از سطح كيفيات و پديدارها و استفاده از مفاهيم تخصصي خود براي ارائة تصويري از جهان پيرامون، به فلسفه نياز دارد.
چكيده لاتين :
Whether objects have a substance or not has always been the focus of philosophers. Substratum theory is one of the well-known theories in contemporary analytical metaphysics. It tries to analyze the structure of an object based on the two components of substance and properties. This theory, by introducing the essence of objects as substratum, introduces properties in an empirical approach and provides an explanation of concrete objects or things. Contrarily, a collection of theories from an ontological point of view, with the denial of substratum, considers concrete things to be merely composed of properties and explains the clustering process of the same. This article, while explaining these two theories and judging their claims against each other, implicitly tries to show that modern physics not only needs philosophy to explain the ontological structure of concrete objects, but to go this science beyond the level of properties and phenomena it requires philosophy using specialized concepts to present a picture of the world around.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي فلسفي
