پديد آورندگان :
سيدي فضل اللهي، صابر دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي، ايران , اكوان، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - گروه فلسفه، ايران , محبيان، امير دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - گروه فلسفه، ايران
كليدواژه :
جان ديويي , تجربۀ ديني , تكامل دارويني , نگرش الهياتي ديويي
چكيده فارسي :
جان ديويي قصد داشت تا بر اساس نظريۀ تكاملي داروين، نحوۀ نگرش ما را نسبت به جهان پيرامونمان متحول سازد. او در روزهاي پيشامدرن براي رسيدن به وعدۀ مدرنيته كه همانا ترقي و پيشرفت در تمام زمينه‌ها بود تلاش مي‌كرد. ديويي نه‌تنها چنين مرحله و گذاري را پيش‌بيني نمود بلكه راه و روش عبور از آن را نيز مورد مطالعه قرار داد. در اين مقاله از سال‌هايي كه ديويي يك مسيحي پر شور بود آغاز كرده ايم و به زماني‌كه او مجذوب علوم تكاملي گشت و با رويكردي عقل‌گرايانه به بسط نظريۀ «تجربۀ» خود رسيد، پرداخته‌ايم. طبق رويكرد طبيعت‌گرايانۀ ديويي به انسان، ما با تجربه‌هاي ديني روبرو هستيم كه در فرايند تكاملي، پاسخي به نيازهاي اوليۀ انسان بوده و در بستر فرهنگ‌هاي مختلف در قالب اديان متفاوتي ظاهر شده‌اند. تجربۀ‌ديني مدنظر ديويي، همان آرزوها و رؤياهاي شخصي انسان است. خدا، آخرت، دين و امور فراطبيعي از اين جنس بوده و زادۀ تبادل و سازگاري-هاي انسان با محيط‌زيست او مي‌‌باشند. پس سخني از عوالم ديگر و جهان‌هايي با سطح‌هاي مختلف و يا جهان‌هايي موازي كه جديداً بر‌اساس فرضيه‌هاي علمي مطرح شده نيست. معنويت، دين و اخلاق، همگي طبيعي، تجربي، واقعي و البته با‌ارزش هستند. ديويي انسان را به‌عنوان يك ارگانيزم در بين ميليون‌ها جاندار ديگر و در پيوند و پيوستگي با آن‌ها در‌نظر مي‌گيرد و به كاربرد و كاركرد تجربه‌هاي ديني در زندگي روزمره مي‌پردازد.
چكيده لاتين :
According to Darwin's theory of evolution, John Dewey wanted to change the way we look at the world around us. In the pre-modern days, he strived to achieve the promise of modernity, which was progress and advancement in all fields. Dewey not only foresaw such a step, but also studied the way through it. In this article, we begin with the years when Dewey was an ardent Christian, and deal with the time when he became fascinated with the evolutionary sciences and developed his theory of "experience" with a rationalist approach. According to Dewey's naturalistic approach to man, we are confronted with religious experiences that, in the evolutionary process, are a response to basic human needs and have emerged in the context of different cultures in the form of different religions. In Dewey's view, "religious experience" is a personal dream of man. God, the Hereafter, religion and supernatural things are of this kind. These things are born of human exchange and adaptation to his environment. So for Dewey, there are no other worlds and worlds with different levels or parallel worlds that have recently been expressed on the basis of scientific hypotheses. Spirituality, religion and morality are all natural, experimental, real and of course valuable. Dewey considers man as an organism among millions of other living beings and in connection with them, and deals with the application and function of religious experiences in daily life.
