تحليل اثر طول دوره آماري بر احتمال وقوع خشكسالي با استفاده از رويكرد توابع مفصل (مطالعه موردي: ايستگاه سينوپتيك اراك)

در سال هاي اخير با توسعه روش هاي آماري و كاربرد رياضيات پيشرفته ساختار وابستگي موجود در پديده هاي حدي نظير خشكسالي مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعه حاضر تحليل چندمتغيره خشكسالي هاي ايستگاه سينوپتيك اراك با استفاده از شاخص SPEI و توابع مفصل و اثر طول دوره آماري بر احتمال وقوع خشكسالي بررسي گرديد. بدين منظور داده هاي بارش و دماي مشاهداتي و شبكه اي پايگاه اقليمي جهاني (CRU) براي ايستگاه منتخب جمع آوري و دو دوره آماري 100 و 37 ساله براي اين تحقيق انتخاب شده است. سپس خصوصيات مدت و شدت خشكسالي در مقياس هاي زماني مختلف (1، 3، 6، 9 و 12ماهه) استخراج و ساختار وابستگي موجود در بين مشخصه ها با استفاده از ضرايب همبستگي اسپيرمن و تاو كندال بررسي و مشخص گرديد كه بجز در مقياس يك ماهه، در ساير مقياس هاي زماني همبستگي معناداري بين مشخصه ها وجود دارد. پس از تعيين بهترين توزيع حاشيه اي، پنج تابع مفصل براي ايجاد توزيع دو متغيره شدت و مدت خشكسالي برازش داده شد. نتايج نشان داد كه در ايستگاه اراك براي هر دو دوره آماري 100 و 37 ساله به ترتيب مفصل كلايتون و گامبل هوگارد به دليل دارا بودن بيشترين مقدار NS و كمترين مقدار NRMSE بهترين عملكرد را داشته و براي ايجاد توزيع هاي دومتغيره شدت و مدت خشكسالي انتخاب شدند. همچنين نتايج حاكي از آن بود كه دوره آماري 37 ساله براي برررسي خشكسالي ها با شرط يا مناسب بوده اما در حالت و و تشديد خشكسالي ها، دوره بازگشت توأم نزديك به 45 سال مي رسد. بنابراين پيشنهاد مي شود كه از دوره آماري 100 ساله براي تحليل خشكسالي هاي منطقه مورد مطالعه استفاده شود.