بازنمايي تغييرات اجتماعي در سند تحول بنيادين آموزش و پرورش

مفهوم بازنمايي همزمان با چرخش زباني در علوم انساني به ‌عنوان موضوع قابل‌توجه حوزه مطالعات فرهنگي تبديل شد. درنتيجه، اين مطالعات، بافت‌هاي وسيع‌‌‌‌تر اجتماعي و فرهنگي و چگونگي تغييرات اجتماعي در مركز توجه قرار گرفت. بر اين اساس، توجه به بازنمايي اجتماع و چگونگي تغييرات آن ضروري است. سوالي كه در اينجا مطرح مي‌شود اين است كه سند تحول بنيادين آموزش و پرورش كه با هدف حل بخشي از مشكلات نظام آموزش و پرورش كشور ساخت يافته؛ سطح اجتماع را چگونه بازنمايي مي‌كند و اين بازنمايي خاص، چه پيامدي را موجب مي‌گردد؟ به اين‌منظور، روش تحليل گفتمان انتقادي فركلاف به‌مثابه روش بررسي تغييرات اجتماعي و فرهنگي، انتخاب و سپس از طريق سازوكارهاي زبان‌شناختي مايكل هليدي، در قالب مراحل سه‌گانه، بازسازي و درنهايت، با استفاده از اين روش، متن سند بررسي و نتايج ارائه شد. اجتماع از منظر سند مذكور داراي هفت حوزه آموزش و پرورش، سياسي اداري، فرهنگي، ديني، رسانه و ارتباطات، حرفه‌اي و اقتصادي و سلامت و بهداشت است. اين  حوزه‌ها به‌لحاظ اعتبار در جايگاه تساوي نيستند؛ بلكه درنهايت، اين نظم گفتمان ديني است كه در مقام اول قرار مي‌گيرد و امكان مي‌يابد تا ديگر نظم‌هاي گفتمان را مورد تفسير قرار دهد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد؛ اين سند نتوانسته است با استفاده از مباني فكري نظم گفتمان ديني، تفسير قابل ملاحظه‌اي از نظم‌هاي گفتماني ديگر ارائه كند و موجب تغيير جدّي در آنها شود. براين اساس، ترسيم روابط ميان هفت حوزه موضوعي سند در راستاي يك تغيير اجتماعي در نظام آموزش و پرورش نيز محقق نشده است.