بررسي نقش واسطه اي ذهن آگاهي در رابطه بين محيط حامي خودپيروي و تفكر انتقادي در دانش آموزان

زمينه: تفكر انتقادي از سازه هاي مهم و قابل توجه در سال هاي اخير بوده است؛ اما شناسايي متغيرهاي پيش بيني كننده آن در قالب يك مدل ساختاري و در محيط آموزشي تاكنون مورد بررسي قرار نگرفته است. هدف: هدف اين پژوهش بررسي نقش ذهن آگاهي به‌عنوان متغير واسطه اي در رابطۀ بين محيط حامي خودپيروي و تفكر انتقادي بود. روش: پژوهش حاضر توصيفي و از نوع همبستگي و معادلات ساختاري بود. جامعه اين پژوهش شامل همه دانش آموزان متوسطه دوم شهر شيراز در سال تحصيلي 99-1398 بود. از بين جامعۀ آماري، 525 نفر دانش آموز (301 دختر و 224 پسر) به روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند. شركت كننده ها به پرسشنامه‌هاي محيط يادگيري حامي خودپيروي (آسور و همكاران،2002؛ آسور، 2012)، ذهن آگاهي فرايبورگ (فرم كوتاه) (والاچ و همكاران، 2006) و تفكر انتقادي كاليفرنيا (فاسيون، 2013) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از مدل يابي معادلات ساختاري و نرم افزار آماري AMOS و شاخص هاي برازندگي تحليل شدند. يافته ها: نتايج نشان دادند كه مدل پيشنهادي از برازش خوبي برخوردار است. ضرايب مسير مستقيم بيانگر اين بود كه محيط حامي خودپيروي پيش بيني كننده معني دار ذهن آگاهي (0/001 P ، 0/18 = β;) و تفكر انتقادي (0/001 P ، 0/18 = β;) بود. همچنين ذهن آگاهي پيش بيني كننده معني دار تفكر انتقادي (0/001 P ، 0/28 = β;) بود. علاوه براين نتايج بيانگر اين بود كه ذهن آگاهي توانست نقش واسطه اي در رابطۀ بين محيط حامي خودپيروي با تفكر انتقادي ايفا نمايد. نتيجه گيري: ويژگي هاي بافتي مانند محيط حامي خودپيروي در كنار عوامل درون فردي نظير ذهن آگاهي، نقش مهمي در تفكر انتقادي دانش آموزان ايفا مي كنند و توجه به آنها در برنامه ريزي هاي آموزشي و تربيتي ضروري است.