نگاهي به نوآوري‌هاي منوچهر نيستاني در عناصر شعري غزل

نيستاني (1315-1360ش) را مي‌توان از پيشاهنگان جريان غزل نئوكلاسيك دانست. با اين حال، جايگاه او در تغيير و تحوّلات غزل معاصر، چنان‌كه بايد و شايد مورد توجه قرار نگرفته است. تلاش فراگير نيستاني در مسير رسيدن به فرم و شكل تازه‌ در غزل، نام او را به‌عنوان نخستين شاعر غزل‌سرا كه در اين وادي قدم نهاده، به ثبت رسانده است. او بود كه نخستين بار، شكل نوشتاري غزل را دگرگون كرد و غزل را به شكل نيمايي نوشت. تلاش او در گسترش امكانات و ظرفيت‌هاي محتوايي غزل نيز چشمگير است. او چندان به مضامين كليشه‌اي غزل سنّتي و معيارهاي زيبايي‌شناسانه تكراراي آن، گردن ننهاده و فرديت‌گرايي، واقع‌گرايي و تجربه‌گرايي را جايگزين ذهني‌گرايي و كلّي‌گويي كرده است. همچنين تصاوير نو و مبتكرانه‌اي با تكيه بر نگاه فردي و شخصي و با الهام از عناصر و ويژگي‌هاي زمانۀ خود ساخته است. در ساحت زبان شاعرانه نيز با وارد كردن واژگان معاصر و محاوره‌اي به غزل، هژموني زبان ادبي را شكسته و به زبان زمان سروده است. پژوهش حاضر تلاش دارد نوگرايي‌هاي نيستاني را در ابعاد مختلف فرم و شكل، تصوير و زبان شعر مورد كاوش قرار داده، با روشي تحليليتوصيفي، جايگاه اين شاعر را در ابعاد نوگرايي در غزل آشكار سازد.