بررسي ميزان فلزات سنگين سرب و جيوه در عسل استان‌هاي آذربايجان شرقي و اردبيل

Determining the levels of lead and mercury in honey samples collected from Eastern Azarbaijan and Ardabil Provinces

مقدمه: يكي از چالش هاي زيست محيطي در دهه گذشته، حضور فلزات سنگين در آب، هوا، خاك و حتي زنجيره غذايي انسان است. عسل نيز به عنوان يكي از فراورده هاي غذايي از اين نوع آلودگي ها در امان نيست. هدف مطالعه حاضر، سنجش فلزات سنگين سرب و جيوه در عسل هاي عرضه شده در بازار در دو استان آذربايجان شرقي و اردبيل بود. مواد و روش ها: در اين مطالعه تعداد 50 نمونه عسل در ارديبهشت ماه 1394 از دو استان آذربايجان شرقي و اردبيل به صورت تصادفي از عسل هاي عرضه شده در بازار جمع آوري و جداسازي سرب و جيوه توسط دستگاه جذب اتمي انجام شد. نتايج: مقدار سرب و جيوه يافت شده در همه نمونه ها زير حد استاندارد جهاني (حد مجاز استاندارد جهاني براي سرب در عسل 1 ppm و براي جيوه در عسل 0/05 ppm است) بود و مقدار سرب درنمونه عسل هاي آذربايجان شرقي بيش تر از اردبيل و مقدار جيوه درنمونه عسل هاي اردبيل بيش تر از آذربايجان شرقي تشخيص داده شد كه البته اين تفاوت ­ها در مورد هر دو فلز سنگين، معني ­دار نيست. دليل وجود اين دو فلز در نمونه ها را مي توان به عواملي از قبيل تمركز جمعيت و فعاليت هاي صنعتي در مناطق شهري، آلودگي هاي زيست محيطي، ازدحام ترافيكي و ازدحام خودرو هاي سواري كه خود يكي از عوامل مهم ورود اين فلزات به محيط زيست مي باشد، مرتبط دانست. نتيجه گيري و بحث: به طور كلي توانايي بالاي كشور در توليد عسل و صادرات آن به ديگر كشورها لزوم توجه به سالم بودن اين محصول را افزايش مي ­دهد.

The presence of heavy metals in water, air, soil and human food chain has indeed been a significant challenge in recent years that may put human life in jeopardy. Honey is one of the products which may be polluted by these metals. The aim of this study was to determine the levels of mercury and lead, supplied in Eastern Azarbaijan and Ardabil provinces. 50 samples of honey were collected randomly from the markets of the two provinces during May, 2015. The levels of mercury and lead were determined using atomic absorption spectrometry. The levels of the determined heavy metals were below the international standard (which is 1ppm for lead and 0.05 ppm for mercury) in all the tested samples. Unlike the levels of lead which were higher in the samples of Eastern Azarbaijan, mercury had a greater amount in the samples of Ardabil. The differences in the amounts of heavy metals in the two provinces were not significant though (P>0.05). The presence of these heavy metals in honey may be due to highly dense population in the areas, urbanization, industrial companies and traffic jams caused by countless transportation vehicles. Due to the fact that Iran has a considerable potential in producing and exporting honey, the safety of this product is of paramount importance and necessary measures must be taken to ensure its safety.