تعيين مطلوبيت رويشگاه گونه Astragalus gossypinus fisch با استفاده از مدل ENFA در مراتع طالقان مياني

Astragalus gossypinus habitat suitability assessment with ENFA model in middle Taleghan Rangelands

گونه گياهي Astragalus gossypinus از جمله گياهان مهم مراتع كوهستاني طالقان مي‌باشد. اين مطالعه با هدف تهيه نقشه مطلوبيت رويشگاه گونه Astragalus gossypinus با استفاده از مدل تحليل عاملي آشيان بوم‌شناختي (Ecological Niche Factor Analysis) ENFA در مراتع طالقان مياني انجام شد. با توجه به هدف، نقشه حضور گونه (120 نقطه) و نقشه‌هاي متغيرهاي محيطي شامل درصد سنگريزه، اسيديته، هدايت الكتريكي، درصد آهك، مادهآلي، نيتروژن، پتاسيم، فسفر، عمق خاك، درصد شن، رس، سيلت، شيب، جهت و ارتفاع آماده‌سازي شد. براي ارائه نقشه متغيرهاي خاك از روش‌هاي زمين‌آمار استفاده شد. صحت مدل با استفاده از شاخص بويس مقدار 92/3 درصد به‌دست آمد. بنابراين دقت نتايج مدل بالا است. ضريب كاپاي به‌دست آمده (K= 0/69 ) از بررسي ميزان تطابق نقشه پيش‌بيني با واقعيت زميني نيز به‌دست آمد. بنابراين توانايي مدل ENFA در تهيه نقشه مطلوبيت رويشگاه گونه‌هاي گياهي، در سطح مناسبي مي‌باشد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه گونه A. gossypinus با افزايش ارتفاع، عمق و ماده آلي گرايش به پراكنش بيشتر دارد. همچنين تا حدي نيز به متغيرهايي مثل آهك، شيب و جهت شمالي گرايش مثبت دارد. مقادير حاشيه‌گرايي، تخصص‌گرايي و تحمل‌پذيري كل از مدل به‌ترتيب 1/708، 2/763 و 0/362 به‌دست آمد. مي‌توان نتيجه گرفت كه گونه A. gossypinus گونه‌اي كم‌تر تخصصي است كه توان تحمل‌پذيري خوبي نسبت به متغيرهاي محيطي منطقه دارد. با تكيه به نتايج اين مطالعه مي‌توان ترتيبات حفاظت و احياء رويشگاه‌هاي داراي پراكنش فعلي يا بالقوه گونه A. gossypinus را فراهم آورد و به توان منطقه براي مديريت درست و متناسب مراتع كمك كرد.

Astragalus gossypinus is one of the most important plants covers the mountainous rangelands of Taleghan, Iran. This study provides habitat suitability map for Astragalus gossypinus using ecological niche factor analysis (ENFA) at the middle Taleghan rangelands. For the study, species presence map (120 points) plus a map of environmental variables were prepared. The last map included layers such as gravel, pH, lime, organic matter, N, K, P, sand, clay, silt, slope, aspect and height. Geostatistical methods were used to depict the soil variables maps. The accuracy of the model was 92.3% using the Boyce index. Therefore, the accuracy of the model results is high. Kappa coefficient obtained 0.69 by matching the prediction map with ground truth. This indicated that the ability of ENFA model was good in preparation of the A. gossypinus habitat suitability map. The results of this study showed that A. gossypinus tends to be more distributed with increasing height, depth and organic matter. The species also has a positive response to variables such as lime, slope and north aspect. Value of the marginality, specialization and tolerance obtained 1.708, 2.763 and 0.362 respectively. It can be concluded that the A. gossypinus widespread species which has a good tolerance to environmental variables in the study area. The results of this study can provide arrangements for conservation and restoration of habitats with current or potential distribution of A. gossypinus and help to properly rangeland management.