تحليل كاركرد روايي وصف در منظومه‌ي ليلي و مجنون جامي

Analysis of description narrative function in the Jamie’s Leyly and Majnun system

شعرا در منظومه‌هاي روايي براي خلق روايت جذاب از دو سازه مهم روايت، روايتگري و وصف، استفاده مي‌كنند. نظريه‌پردازاني چون توماشفسكي، بارت و ژنت تقابل اين دو سازه را از جهت زمان متن و روايتگري، بررسي كرده‌اند. بر اساس اين سه ديدگاه، هر روايت بازنمايي يك رخداد يا سلسله‌اي از رخدادهاست كه زمان متن و كلام را دربردارد. در مقابل وصف، ابزار برجسته‌سازي و جنبه بدون زمان متن روايي است. در اين پژوهش به روش توصيفي- تحليلي، تقابل وصف و روايتگري با تكيه بر ديدگاه سه نظريه‌پرداز تحليل شده‌است و به اين پرسش پاسخ مي‌دهد كه رابطه وصف با روايتگري چه رابطه‌اي است و براي درك بهتر اين رابطه، منظومه ليلي و مجنون جامي مبنا قرار گرفته‌است. در اين منظومه اوصافي كه به منظور شخصيت‌پردازي و فضاسازي به كاررفته‌است، بر اساس ديدگاه توماشفسكي، بن‌مايه آزاد و ايستاي متن است و بر اساس نظريه بارت، نمايه‌خاص و آگاهاننده مي‌شود. در ديدگاه ژنت، وصف از گزاره‌هاي هستي تشكيل شده‌است بنابراين اوصاف اين منظومه كاركرد تزييني و نمادين پيدا مي‌كند. وصف بر اساس دسته‌بندي‌هاي سه نظريه، تأثيري در پيرنگ ندارد و در روايت و خصوصاً در روايت ليلي و مجنون، موجب ايجاد شتاب منفي مي‌شود.

Poets had used two important narration structures in narration systems to create an attractive narration – narrative and description. Theorists as Tomasheveskey, Bart and Genette considered contrast of these two structures from the perspective of text item and narrative. According to this view, every narration is the representation of an event or series of events that contain the time of text and the word. This paper analyzed the contrast of description and narrative with relying on the views of three theorists and answered this question that what type relationship is between description and narrative and the Jamie’s Leyly and Majnun system is considered as the base to better understanding of this relationship. In this system, descriptions that are used for characterization and atmosphere-creating are the free and static motif of text based on the Tomasheveskey view and become special index and informant according to the Bart view. According to theGenette view, description comprises of existence statements, so description of this system has a kind of ornamental and manifesting function.According to the categories of these three theories,description hasn’t any effect on the plot and in the narration – especially narration of Leyly and Majnun- leads to the formation of deceleration in narration