نقد و بررسي كتاب تاريخ انديشۀ ايراني: انديشه، فرهنگ و آئين ايرانيان در عهد باستان

A Critical Review on the Book “Iranian Thought History: Thought, Culture and Religion of Iranians in Ancient Times”

كتاب «تاريخ انديشه ايراني: انديشه، فرهنگ و آئين ايرانيان در عهد باستان» نوشتۀ آذرميدخت فرهيخته­والا توسط نشر نامۀ فردوسي به زيور طبع آراسته شده است. اين مكتوب از معدود آثاري است كه سعي داشته است تاريخ انديشه را در ايران باستان بنگارد. كوشش بنيادين و اساسي نويسنده «گردآوري و تدوين مجموعۀ گزارش­ها و اطلاعات پراكنده از فرهنگ، انديشه و جهان­بيني انسان عهد باستان ايران» بوده است. نگارنده هم‌چنين در اين كتاب سعي داشته است با اتكا به «درست­ترين داده­ها» از منابع مكتوب به گردآوري و تدوين مجموعۀ گزارش­ها و اطلاعات پراكنده از فرهنگ، انديشه و جهان­بيني انسان و جامعۀ عهد باستان ايران بپردازد. هدف مقالۀ حاضر نقد و بررسي كتاب مذكور از نظر ابعاد گوناگون صوري، ساختاري، محتوايي و روش­شناختي است؛ بنابراين به جهت دست­يابي بدين مهم از شيوۀ نقد و بررسي براساس «اصول راهنماي تهيه مقالات نقد نشريه علمي-پژوهشي پژوهشنامۀ انتقادي متون و برنامه­هاي علوم انساني» بهره گرفته شده است. پرسش بنيادين اين پژ‌وهش آن است كه نويسنده تا چه ميزان در رسيدن به اهداف مذكور موفق عمل كرده است. روش اين پژ‌وهش توصيفي-تحليلي و با رويكرد انتقادي است.

The book “Iranian Thought History: Thought, Culture and Religion of Iranians in Ancient Times”, written by “Azarmidokht Farhikhte Vala”, has been published by Nāmeh-ye Ferdosi publication. This book is one of a few ones that has aimed to write the history of thoughts in ancient Iran. Relying on “the most exact data from literary sources”, the author has tried to compile the scattered data and reports related to Iranian culture, thoughts, and worldview in the ancient period. This paper aims to review and study of the book in terms of content, structure, and methodology in order to find out how successful the author was to benefit the sources. The research method is descriptive-analytical with a critical approach, considering essential guidelines to prepare critical papers for Pažuhešnāme-ye Enteqadi-ye Motun va Barnāmeha-ye olum-e Ensāni “Critical Studies in Texts and Programs of Human Sciences”.