نقد و بررسي كتاب تاريخ فرهنگي جهان اسلام (درآمدي برتاريخ فرهنگ و تمدن در دورۀ اسلامي)

A Critique on the Book “Cultural History of the Islamic World” (Introduction to the History of Culture and Civilization in the Islamic Period)

تدوين و نگارش تاريخ فرهنگي جهان اسلام از سويي نيازمند اشراف بر نظريات و تعاريف فرهنگي، متون ومنابع و نقد و بررسي پيشينۀ مطالعاتي تاريخ فرهنگي جهان اسلام در حوزه­هاي متعدد فرهنگي و تمدني آن و از سوي ديگر، نيازمند يك تعريف مشخص و ارائه يك الگوي روشن در فهم مقوله فرهنگ­ است. تاريخ فرهنگي جهان اسلام به‌واسطه گستردگي و تنوعي كه دارد هنوز بطور جدي مورد توجه قرار نگرفته است. همه نگارش‌هاي كه بدين مدعا برخاسته­اند بخاطر فقدان چنين تعاريف و چارچوب­هاي مشخصي تنها به برخي از زواياي اين موضوع پرداخته و از فهم كليت تاريخ فرهنگي بازمانده‌اند. اين نوشتار با روش توصيفي و تحليلي به بررسي شكلي و محتوايي كتاب تاريخ فرهنگي جهان اسلام تاليف برومند اعظمي پور پرداخته است. به نظر مي‌رسد، آن‌چه كه در محتوي كتاب مورد توجه نگارنده واقع شده تاريخ فرهنگي و فرهنگ نيست، بلكه تنها بخشي از تاريخ آموزش، ساختار­هاي آموزشي و تاريخ علم در جهان اسلام در دوره مورد نظر بوده­است.در نتيجه، نگارنده اثر به دليل عدم ارائه­ي تعريف روشني از مفهوم تاريخ فرهنگي به رويكرد رايج در نگارش اين گونه آثار و اتخاذ نگاه و برداشت متداول از تاريخ علوم و تمدن اسلامي اتكاء دارد. بنابراين تاريخ فرهنگي جهان اسلام به تاريخ علوم و آموزش تقليل پيدا كرده است.

The compilation of the cultural history of the Islamic world on the one hand requires mastery of cultural theories and definitions, texts and sources and critique and study of the study history of cultural and civilizational history of the Islamic world in its various cultural and civilizational fields and on the other hand requires a clear definition and provide a clear model for understanding culture. The cultural history of the Islamic world, due to its vastness and diversity, has not yet been seriously considered and all the writings that have allegedly arisen due to the lack of definite definitions and frameworks have addressed only some aspects of this issue and have failed to understand its generality. This article examines the form and content of the book of the cultural history of the Islamic world written by Boroumand Azamipour with a descriptive and analytical method. As a result, the author of the work relies on the common approach in writing such works and adopting a common view of the history of Islamic sciences and civilization due to the lack of a clear definition of the concept of cultural history. Therefore, the cultural history of the Islamic world has been reduced to the history of science and education.