بررسي جنسيت و نقش‌هاي جنسيتي در تصاوير كتب درسي عصر پهلوي

The Investigation of Gender and Gender Roles in the Textbook Images of Pahlavi Period

تصاوير كتب درسي افزون بر انتقال اطلاعات و تفهيم مطالب درسي در فرايند جامعه‌پذيري و نهادينه سازي ارزش هاي اجتماعي موثر است. كتب درسي و تصاوير آن از طريق القاي مطالب و مفاهيم، تاثيري ماندگار بر نگرش ها و الگوهاي رفتاري فراگيران دارد. يكي از مقوله هاي در خور مطالعه براي درك كاركردهاي مذكور،نحوه ي بازتاب مقوله جنسيت در تصاوير كتب درسي است. از اين رو، در پژوهش پيش رو تصاوير كتب مقطع ابتدايي دوره پهلوي از بُعد جنسيت و نقش هاي جنسيتي مورد بررسي قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر كه به شيوه توصيفي ـ تحليلي صورت گرفته ، ارزيابي نقش تصاوير كتب درسي در بازتعريف نقش هاي جنسيتي و الگويابي جنسيتي فراگيران است. يافته هاي حاصل از اين پژوهش نشان دهنده تاثير حضور كليشه هاي جنسيتي از منظر نقش و جايگاه دو جنس در خانواده و هم چنين نظام اجتماعي است. ساختار جنسيتي تصاوير كتب درسي دوره پهلوي مبين محدوديت حضور زنان در عرصه‌هاي تاريخي سياسي، علمي و ساحت انديشگي است.

In addition to the role of textbooks in conveying information and understanding the curriculum, they can effectively socialize and institutionalize social values. Textbooks and their illustrations have a lasting effect on learners’ attitudes and behavioral patterns by inducing content and concepts. One of the categories worth studying to understand these functions is how gender is reflected in textbook images. Therefore, in the present study, the images of elementary school books of the Pahlavi period have been examined in terms of gender and gender roles. This descriptive-analytical study aims to evaluate the role of textbook images in redefining gender roles and gender modeling of learners. The findings of this study show the effect of the presence of gender stereotypes in terms of the role and position of the two sexes in the family and the social system. The gender structure of the textbook images of the Pahlavi period indicates the limitation of the presence of women in the historical, political, scientific, and intellectual fields.