تعيين ميزان توسعه يافتگي مناطق يازده گانه شهرستان شيراز از نظر شاخص هاي خدمات شهري و فرهنگي

Determining the Development Rate of Eleven Areas of Shiraz City Using Morris Index and Scalogram

مقدمه: گسترش شهرنشيني و مسائل و مشكلات خاص زندگي شهري، بيش از پيش ضرورت توجه همه جانبه به راهبردهاي سودمند براي بهينه سازي زندگي ساكنان شهرها را لازم ساخته است. در اين راستا مفهوم توسعه پايدار شهري به عنوان يك چارچوب مفهومي وسيع در راستاي دستيابي به رشد اقتصادي و تأمين عدالت اجتماعي حركت مي‌كند. بررسي و شناخت نواحي شهري و تحليل قابليت‌ها و تنگناهاي آن‌ها در فرآيند برنامه ريزي شهري اهميتي بسزا دارد. روش: هدف اصلي اين پژوهش ارزيابي توسعه‌يافتگي مناطق يازده‌گانه شهر شيراز از نظر معيارهاي توسعه پايدار شهري "خدمات شهري و فرهنگي" در غالب 24 شاخص است. اين پژوهش از نظر هدف، نظري كاربردي و از نظر ماهيت و روش، توصيفي _كمي و تحليلي مي‌باشد. داده هاي مورد نياز در اين پژوهش با استفاده از منابع كتابخانه اي و آمارنامه سال 1397 گردآوري شده است. براي تحليل، ابتدا داده‌ها استانداردسازي شده و در نهايت، با بهره گيري از روش‌هاي موريس و اسكالوگرام مناطق يازده‌گانه شهر شيراز رتبه‌بندي شده است. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش بر اساس روش موريس نشان داد كه از نظر شاخص خدمات شهري و فرهنگي منطقه 1 و 8 با امتيازهاي 47/87 و 42/13 در رتبه نخست و دوم و مناطق 5 ،4 و 11 با امتيازهاي 22/55 و 15/93 و 12/52 در جايگاه آخر مي‌باشند.هم‌چنين، بر اساس روش اسكالوگرام نيز مناطق يك و 8 با امتيازهاي 55 و 49 در مرتبه نخست قرار گرفته اند. يافته‌ها: نتايج بدست آمده از اين پژوهش حاكي از وجود شكاف بين مناطق يازده‌گانه شيراز از نظر بهره‌مندي از شاخص‌هاي مورد بررسي است و در اين بين منطقه 1 با توجه به مركزيت سياسي و اقتصادي به دليل وجود امكانات شهري در رتبه نخست از نظر توسعه‌يافتگي قرار گرفته است.

Introduction: The expansion of urbanization and the specific issues and problems of urban life has made it increasingly necessary to pay full attention to beneficial strategies to optimize the lives of city dwellers. In this regard, the concept of sustainable urban development as a broad conceptual framework moves towards achieving economic growth and social justice. The study and knowledge of urban areas and analysis of their capabilities and bottlenecks in the urban planning process is very important. Methodology: The main purpose of this study is to assess the development of eleven areas of Shiraz in terms of sustainable urban development criteria "urban and cultural services" in 24 indicators. This research is applied theory in terms of purpose and descriptive-quantitative and analytical in terms of nature and method. The information and data required in this research have been collected using library resources and statistics in 1397. For analysis, first the data is standardized and finally it is ranked using the Morris and scalogram methods of the eleven districts of Shiraz. Results and Discussion: The results of the study based on the Morris method showed that in terms of urban and cultural services index of regions one and eight with scores of 47.47 and 42.13 in the first and second ranks and regions five, four and eleven with scores of 22.55 and 15.93. an‎d 12.52 are in the last place. Also, according to the scalogram method, regions one and eight are in the first place with 55 and 49 points. Conclusion: The results of this study indicate the existence of a gap between the eleven regions of Shiraz in terms of benefiting from the studied indicators, and among these, region one is ranked first in terms of development due to the political and economic centrality due to the existence of urban facilities.