ارزيابي ميزان تحقق چشم‌انداز و اهداف برنامه 5 ساله راهبردي عملياتي شهر شيراز (سال‌هاي 1397-1392)

The Realization of the Perspective and Goals of the 5-year Operational-Strategic Plan for Shiraz (2013-2018)

مقدمه: توجه روزافزون به امر برنامه‌ريزي و لزوم توجه به چالش‌هاي پيشرو، از ضرورتهاي اصلي جوامع امروزي است، ارزيابي و پايش برنامه راهبردي به‌عنوان بخش منطقي و حلقه‌اي از زنجيره برنامه‌ريزي براي بازخورد عملكرد بشمار مي‌آيد. از آنجا كه جوهر و عنصر محور برنامه‌ريزي «تعهد و مسئوليت» است، ضرورت دست‌يابي به شناختي دقيق از ميزان واقعي عمل بر اين تعهدات اجتناب‌ناپذير است. بر اين اساس اين پژوهش در تلاش است ميزان تحقق اهداف و چشم‌اندازهاي برنامه راهبري عملياتي شهر شيراز طي سال‌هاي 1397-1392 را مشخص كند. اين پژوهش به لحاظ هدف از نوع كاربردي و به لحاظ ماهيت و روش از نوع توصيفي-تحليلي است. روش: گردآوري داده‌هاي پژوهش نيز با استفاده از روش اسنادي و كتابخانه‌اي و پرسش‌نامه كه توسط 30 متخصص و كارشناس حوزه شهري تكميل شده، گردآوري‌شده است. هم‌چنين، از روش ميانگين وزني و تحليل عاملي براي تحليل ارزيابي ميزان تحقق چشم‌اندازها و اهداف برنامه 5 ساله راهبردي_عملياتي شهر شيراز استفاده ‌شده است. يافته‌ها: نتايج نشان داد ميانگين وزني همه چشم‌اندازهاي شهر شيراز در افق طرح، بالاتر از حد متوسط قرار دارد؛ ميزان تحقق‌پذيري چشم‌انداز محور اجتماعي و فرهنگي در بخش گردشگري با ميانگين وزني 6/8 و محور مديريت شهري در بخش فناوري با ميانگين وزني 6/8 نسبت به ساير محورهاي چشم‌انداز شهر شيراز در وضعيت مطلوب‌تري قرار دارد.‌ ازجمله مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار در عدم تحقق اهداف برنامه، نداشتن توجه كافي به ويژگي‌هاي اجتماعات محلي و نيازهاي آن‌ها، ناپيوستگي ميان مراحل گوناگون برنامه‌ريزي، توجه نكردن به زمان‌بندي برنامه‌ها، انعطاف‌نا‌پذيري برخي از محورهاي برنامه، ناپايداري درآمدي شهرداري و ... است. نتيجه گيري: درنهايت، با استفاده از مدل تحليل عاملي، 5 عامل مؤثر در تحقق چشم‌اندازها و اهداف برنامه راهبردي و عملياتي شهر شيراز مشخص شد. ازجمله مهم‌ترين پيشنهاد ارائه‌شده در اين پژوهش براي افزايش تحقق‌پذيري برنامه‌هاي آينده، مي‌توان به برقراري ارتباط منسجم بين قسمت‌هاي گوناگون برنامه، به‌‌گونه‌اي‌كه چشم‌اندازها و اهداف گوناگون برنامه، يكديگر را پوشش دهد اشاره كرد.

Introduction: Increasing attentiveness to planning and the necessity to pay attention to upcoming challenges are the main requirements of the current societies. Evaluating and monitoring a strategic plan is a logical element and a ring of the planning chain for performance feedback. As the main element of planning is commitment and responsibility, the necessity to achieve exact recognition of acting based on the commitments is unavoidable. Accordingly, this study is aimed at specifying the amount of realization of the perspectives and goals of the operational-strategic plan of Shiraz during 2013-2018. In terms of purpose, this is an applied study, and in terms of nature and method, it is a descriptive-analytical work. Method: Data collection was done using documentary and library methods and using the questionnaire filled out by 30 urban experts. Besides, the weighted average method and factor analysis were used to analyze the amount of realization of perspectives and goals of 5-year operational-strategic plan for the City of Shiraz. Results: The results show that the weighted average of all perspectives of Shiraz on the horizon of the project is above the intermediate level. The realization level of perspective of social and cultural axis n the tourism sector with a weighted average of 6.8 and the urban management axis in the technology sector with a weighted average of 6.8 are in the desirable situation compared to other perspective axes of Shiraz. The most underlying factors affecting lack of realization of plan goals include inattentiveness to specifications of local communities and their needs; discontinuity of different steps of planning; inattentiveness to the schedule of plans; inflexibility of some plan axes, and instability of municipality revenue. Conclusion: Finally, using Factor Analysis Model, 5 factors affecting the realization of perspectives and goals of the operational-strategic plan for Shiraz were specified. The most highlighted suggestions in this study for further studies can be making a coherent relationship among different parts of the plan so that the various perspectives and goals of the plan cover each other.