تحليل‌‌كمي وكيفي مؤلفه‌هاي تأليفي و طراحي كتاب درسي(تفسير موضوعي قرآن كريم: آموزه‌هايي از فضائل و حقوق اهل بيت (عليه السلام) در قرآن/ فتح‌الله نجارزادگان)

Book Content Analysis (Thematic Interpretation

چگونگي ارائۀ محتواي كتاب درسي در يادگيري مخاطبان بسيار اثرگذار است و باعث افزايش يادگيري، انگيزش تحصيلي و عامل مهمي در جهت‌دهي تربيتي و توسعۀ فعاليت‌هاي پژوهشي در مخاطبان خود مي‌شود. كتاب تفسير موضوعي قرآن‌كريم و شناخت حقوق اهل بيت (عليهم السلام) در قرآن نيز، يكي از درس‌هاي مهم مقطع كارشناسي رشتۀ علوم قرآن و حديث و تنها تفسير موضوعي در مقطع سطح دو حوزه‌هاي عليمۀ خواهران است و نكتة قابل تأمل اين است كه محتواي اين كتاب تا چه اندازه براي مخاطبان قابل درك است. به همين علت جايگاه اين كتاب درسي در مسير علم‌آموزي بسيار اهميت دارد. ازاين‌رو در مقالۀ حاضر، علاوه‌بر تحليل ميزان خوانايي كتاب و نوع درك مخاطب، براساس اصول و شاخصه‌هاي گزينش و انتخاب محتوا، طراحي و سازماندهي و مؤلفه‌هاي ظاهري كتاب درسي و با روش توصيفي و تحليلي (با روش‌هاي كمي و كيفي) به تحليل و نقد و ارزيابي آن پرداخته شد. يافته‌هاي پژوهشي از پرسش‌نامه‌ها و فرم‌هاي ارسالي به چهل نفر از خواهران طلبۀ حوزه علميۀ استان تهران و از بيست نفر از استادان سطح دو، سيزده نفر در اين پژوهش مشاركت داشتند؛ حاكي از آن است كه از نظر خوانايي به روش فِراي، ويليام رومي و كلوز در اين كتاب، اصل آسان به مشكل رعايت نشده و آمار به‌دست‌آمده نشانگر اين است كه متن كتاب در سطح استرس و فشار رواني است و با سطح فراگيران تناسب ندارد. همچنين بررسي كتاب از لحاظ اتقان محتوايي و تطبيق آن با ملاك‌هاي طراحي كتاب درسي 53.8 درصد را نشان مي‌دهد كه بيانگر آن است كه كتاب با معيارهاي طراحي آموزشي نيز سازگاري چنداني ندارد. به‌عبارتي اين كتاب اگرچه 61.5 درصد با اهداف ‌درسي تناسب دارد، اما از حيث مؤلفه‌هاي طراحي آموزشي كاستي‌هاي در ارائۀ پيش‌سازمان‌دهنده‌ها، عدم وجود جدول‌ها و نمودارهاي لازم، عدم استقلال در سؤالات پاياني (خودآموز) و همچنين اشكالاتي در سؤالات پژوهشي و ... دارد.

The textbook is one of the most important learning tools; Which sometimes increases the motivation to continue their education and take big research steps for their audiences. The book Thematic Interpretation of the Holy Quran and Knowledge of the Rights of the Ahl al-Bayt (PBUH) in the Qur'an is one of the most important undergraduate courses in the field of Quranic and Hadith sciences and the only thematic interpretation in the second level of the Sisters' seminary. This book was written by Fathollah Najarzadegan. This article seeks to answer this question with a descriptive, analytical and field method; What are the advantages and disadvantages of this textbook? an‎d also, by analyzing and evaluating the content and structure of the book; How many textbook features are observed in this book? Research findings indicate that the readability was determined by the method of Frey, Klose and William Rumi; The author has not observed the easy-to-problem principle and is pervasive in terms of readability at the level of psychological pressure and has used more memorized sentences.