شناسايي جنس و فن فراوري جام مكشوفه در گورستان چالادئم شال خلخال-اردبيل

Detection of the Material and Processing Technology of the Discovered Beaker in Chalade’em Shal Graveyard of Khalkhal-Ardabil

اسفند ماه 1397 در گورستان چالادئم روستاي شال خلخال اردبيل طي يك كاوش باستان شناسي تعداد زيادي لوازم و ابزارهاي فلزي نظير ابزارآلات جنگي از دو گور مكشوفه آن منطقه بدست آمد كه با توجه به تشابهات موجود با آثار دوره مانايي، به نظر مي رسد كه مربوط به اين دوره باشد. يكي از لوازم كشف شده از اين گورستان يك جام فلزي كمر باريك منحصر به فردي است كه شناسايي جنس و روش فراوري آن به منظور درك سطح دانش، فن، هنر و فرهنگ بوميان آن منظقه حائز اهميت است. بر اين اساس، در اين مقاله ضمن ارزيابي اوليه تركيب شيميايي اثر با روش طيف سنجي توزيع انرژي اشعه X (EDS) ريز ساختار اثر نيز با استفاده از ميكروسكوپ هاي نوري و الكتروني روبشي مورد مطالعه و ارزيابي قرار گرفت. نتايج بررسي­ها نشان مي دهند كه اثر ياد شده از جنس آلياژ پايه نقره حاوي مقدار مس همراه با ساير عناصر مي­ باشد كه با توجه به مشاهده مرز دانه هاي ناقص و ناتمام و علايم كشيدگي دانه ها و نيز آخال ها يا اينكلوژن ها در ريزساختار به نظر مي­رسد كه اين جام با چكش­كاري مداوم گرم (و البته نه چكش كاري داغ) در دماي نه چندان بالا فراوري شده است به طوري كه دماي پايين چكش­كاري فرصت لازم براي باز تبلور كامل دانه ­ها را فراهم ننموده است. با وجود اين، اظهار نظر در خصوص منشا يابي سنگ معدن اوليه اثر نياز به بررسي هاي بيشتر و دقيق ­تري دارد كه مي تواند موضوع پژوهش آتي در مورد اين اثر باشد.

فاقد چكيده لاتين