ارزيابي تاب آوري اقليمي در بعد كالبدي (مطالعه موردي: محله نقش جهان، اصفهان، ايران)

Evaluation of climatic resilience in physical aspect (Case study: Naqshe Jahan Neighborhood, Isfahan, Iran)

يكي از راهكارهاي اصلي مقابله با تغييرات اقليمي و بحران هاي ناشي از آن در شهرها، تاب آوري شهري است. تاب آوري به توانايي هر سيستم شهري در تحمل و بازيابي سريع در اثر ضربه و فشارهاي متعدد و تداوم ارائه خدمات اشاره دارد. شهر تاب آور شهري است كه ضمن حفظ عملكردهاي اساسي، ساختارها و هويت خود و همچنين سازگاري و پيشرفت در برابر تغييرات مداوم، آماده بازسازي آسيب هاي ناشي از هرگونه بحران مانند تغيير اقليم است. اين موضوع در تحقيقات مختلف و اسناد بين المللي جايگاه ويژه اي پيدا كرده است و از آن جا كه ايران در معرض چالش هاي اقليمي بسياري است، ضرورت چنين تحقيقاتي بيش از پيش احساس مي شود. در اين پژوهش، سوال اصلي اين است كه چگونه تاب آوري اقليمي در بستر شهر شكل مي گيرد و چگونه ابعاد آن به ويژه تاب آوري كالبدي بايد ارزيابي شود. با توجه به اين كه اصفهان در معرض تغييرات اقليمي است و بر اساس سناريوهاي مختلف، تغييرات گسترده اي در دما و بارندگي اين شهر براي دهه هاي آينده پيش بيني مي گردد؛ پژوهش حاضر براي ارزيابي تاب آوري كالبدي محلات شهري در برابر تغييرات اقليمي در نمونه پژوهي محله نقش جهان در شهر اصفهان طراحي و انجام شده است. اولين گام در راستاي اين امر بررسي چارچوب نظري تاب آوري شهري و استخراج شاخص هاي تاب آوري كالبدي بود. سپس جمع آوري داده ها از روش هايي مانند مطالعات اسنادي، مصاحبه و مشاهده انجام و داده هاي به دست آمده توسط نرم افزارهاي تحليل گرديد. در انتها سطح تاب آوري اقليمي در پنج دسته از معيار هاي محيطي-كالبدي، ساختار شهري، مقاومت SPSS و GIS و سازگاري، تراكم و دسترسي به خدمات ارزيابي و تحليل شد. در بافت نقش جهان، امتياز نهايي نشان مي دهد كه تاب آوري كالبدي در برابر تغييرات اقليمي در سطح متوسط است. بنابراين در راستاي بهبود آن راهبردهايي نيز ارائه شد.

One of the main solutions to deal with climate change and its resulting crises in cities is urban resilience. Resilience refers to the ability of any urban system to withstand and recover quickly from multiple shocks and pressures and to continue to provide services. A resilient city is a city that is ready to rebuild the damage caused by any crisis, such as climate change, while maintaining its basic functions, structures and identity, as well as adapting and progressing against constant change. This issue has found a special place in various researches and international documents, and since Iran is exposed to many climatic challenges, the necessity of such researches is felt more than ever. In this research, the main question is how climatic resilience is formed in the city and how its dimensions, especially physical resilience, should be evaluated. Considering that Isfahan is exposed to climate change and based on different scenarios, wide changes in temperature and rainfall of this city are predicted for the coming decades, the present study has been designed and carried out to evaluate the physical resilience of urban neighborhoods to climate change through the case study of Naqshe Jahan Neighborhood in Isfahan. The first step was to study the theoretical framework of urban resilience and extract the indicators of physical resilience. Then data collection was performed by methods such as documentary studies, interviews and observation and the data obtained were analyzed by GIS and SPSS software. Finally, the level of climate resilience was evaluated and analyzed in five categories of environmental-physical, urban structure, resistance and compatibility, density and access to services. In Naqshe Jahan District, the final score indicates that physical resilience to climate change is moderate. Therefore, strategies were proposed to improve it.