تعارض ميان هويت زنانه گفتمان هاي انقلاب اسلامي و نوانديشي ديني: مسئله يا جنبش اجتماعي؟

The Conflict of Female Identity in the Discourses of the Islamic Revolution and Religious Modernism: An Issue or a Social Movement?

طرح مسأله: از اواسط دهه دوم نظام جمهوري اسلامي، ظهور بخشي از جريان «نوانديشي ديني» در چارچوب گفتمان پسا مدرن، هويت زنانه جديدي را در برابر هويت زنانه گفتمان انقلاب ايجاد كرد. با گذشت سه دهه از تلاشهاي اين جريان در جهت مفصلبندي هويت نوين زنانه، مطالباتي از سوي زنان براي تغيير در برخي از مسائل اجتماعي شكل گرفت و منجر به ايجاد چالش‌هايي در برابر هويت زنانه گفتمان انقلاب شد. با توجه به تحولات، آيا وضعيت زنان ايران و مطالبات نوين آنان را مي‌توان در مسير تبديل شدن به يك جنبش اجتماعي ارزيابي كرد؟ روش: اين مقاله ابتدا با بهره‌گيري از رويكرد گفتماني لاكلائو و موفه به تحليل تعارض هويت زنانه گفتمان‌هاي انقلاب اسلامي و پسا مدرن و دال‌هاي شناور دو گفتمان پرداخته است. آنگاه با تاسي به روش‌شناسي تحليلي- تجربي، عملكرد وابستگان به دو گفتمان درخصوص سه موضوع مورد منازعه را تحليل كرده و روند حركت وضعيت زنان را نشان داده است. يافته‌ها و نتايج: اين مقاله تعارض هويت زنانه گفتمان‌هاي انقلاب اسلامي و پسا مدرن را در مسير تبديل شدن به يك جنبش اجتماعي ارزيابي مي‌كند و پيشنهاد مي‌دهد وابستگان گفتمان انقلاب، تحول انديشه‌اي ايجاد شده در حوزه هويت زنانه جامعه را به عنوان يك گفتمان رقيب براي هويت زنانه گفتمان انقلاب به رسميت شناخته و انتقال‌گرايي گفتماني را به مثابه پاسخي به شرايط نوين جايگزين آشفتگي راديكال نوانديشان ديني نمايند. چنانكه خواهد آمد انتقال گرايي تمكين به گفتمان سكولار پسامدرن نيست بلكه فراخواني عالمانه و دردمندانه براي راه حل‌ها و راهبردهاي بديل ديني و شرعي است.

Introduction: By the mid second decade of the Islamic Republic of Iran, the emergence of a part of "the new religious Thinking" created a new feminine identity against the feminine identity of the revolutionary discourse. After three decades of efforts by this movement to articulate a new feminine identity, demands were raised by women leading to challenges against the feminine identity of the revolutionary discourse. Considering such developments, can the situation of Iranian women and their new demands turn to a social movement? Method: First, this article exploits the discourse analysis of Laclau and Mouffe to analyze the conflict between feminine identity of the Islamic Revolution and that of the new religious thinking. Second, In the light of discourse analysis, an attempt will be made to demonstrate that "temporality" has been a decisive element in the emergence of new discourses, and it is in and through such a consideration that new identities question de-constructively the foundation of any ruling discourse welcoming new aspects of a new forming discourse step by step. Findings and Results: Based upon discursive temporality, this article evaluates the conflict between the feminine identity of the discourses of the Islamic Revolution and that of new religious thinking on the direction to become a social movement and suggests that the guardians of the revolutionary discourse recognize the developments of such new religious innovations in the domain of feminine identity as a rival discourse. By the recognition of this rival feminine identity, they will take to consideration the moment of transformism as a response to the new changing conditions: social movement. As it follows, transformism does not mean a thorough admission to a rival discourse, but it adheres to a wise calling of alternative religious solutions and strategies. It is wise because discourse analysis as an analytical strategy signifies the historicity and temporality of discourses. Transformism is a discursive response to the historicity and temporality of any dominant discourse, including the discourse of the feminine identity of the Islamic Revolution, where the dominant discourse conforms to new requirements and realities.