نگاه انتقادي و كاربردي به جامعه مدني و مسئله شفافيت و فساد اقتصادي در ايران

Critical and Practical Study of Civil Society and Economic Corruption and Transparency in Iran

يكي از مهم‌ترين شاخص‌ها در ارتباط با مردم‌سالاري و دموكراسي‌، شفافيت اقتصادي و نبود يا سطح بسيار پايين فساد اقتصادي است. طبعا عدم كنترل فساد اقتصادي موجب تضعيف مشروعيت سياسي حكومت مي‌شود. در اين پژوهش تلاش شده است با روش تبييني كيفي از طريق مصاحبه با نخبگان و فعالان دانشگاهي شيراز به اين پرسش پاسخ داده شود كه جامعه مدني تا چه اندازه در عرصه مبارزه با فساد اقتصادي و نهادينه كردن شفافيت اقتصادي از كارنامه و عملكرد پذيرفتني برخوردار بوده است و چرا؟ يافته و برآيند كلي حاكي از كارنامه ناپذيرفتني جامعه مدني در ارتباط با پيشگيري از فساد و شفافيت اقتصادي بود. اين كارنامه ناپذيرفتني، از يك سو ريشه در موانع و محدوديت هاي حكومتي و عدم فرصت سازي هاي موثر قانوني، عملي و تشويقي مطلوب براي ايفاي نقش بهتر جامعه مدني دارد. از سوي ديگر، نتيجه ضعف و كاستي ها در خود جامعه مدني اعم از عدم اولويت گذاري و اهتمام جدي براي تبديل شفافيت اقتصادي به مطالبه عمومي و ايجاد يك جنبش اجتماعي موثر و مستمر است. در نهايت اين كه در سطح وسيعتر، عدم همراهي افكار عمومي و جامعه با جامعه مدني در اين كارنامه نستا مردود موثر بوده است. در پايان به صورت مبسوط، پيشنهادهاي عملي براي تقويت نقش نظارتي و ضد فسادي جامعه مدني در ساحت هاي نظري- فكري، نهادي، اقدامي و حاكميتي طرح شده است.

Economic transparency is one of the most important indexes in democracies. Non control of economic corruption led to weakening of political legitimacy of government. By explanation method and interview to Shiraz"s academic Elites, in this study, has been tried to answer this question: how much is successful and acceptable the function of civil society in it's function and combat to economic corruption and why? The main finding of this study shows the unacceptable function of civil society in Iran due to these reasons: impediments in governmental structures and absence of legal, possible and encouragement opportunities and in other hand due to weakness and dysfunctions in civil society such as none serious practical performance and action in pay attention to political transparency to general demand and shaping a social movement and absent of public opinion In the end, practical recommendation be noted in modification and enforcement of surveillance mechanism and transparency.