پديد آورندگان :
قالبي، زهرا دانشگاه خليج فارس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، بوشهر، ايران , مدرسي، محمد دانشگاه خليج فارس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، بوشهر، ايران , سهرابي، فريبا دانشگاه خليج فارس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه گياهپزشكي، بوشهر، ايران , صابري، داريوش دانشگاه خليج فارس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه شيمي دريا، بوشهر، ايران , هدايت، محمد دانشگاه خليج فارس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه علوم باغباني، بوشهر، ايران
كليدواژه :
بهبود صفات گياهي , تجزيه عليت , تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي , تنوع ژنتيكي , رگرسيون گام به گام
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير نوع رقم و امكان جايگزيني سموم شيميايي كنترل‌كننده آفت كرم ميوهخوار گوجه‌فرنگي بوسيله برخي تركيبات درون زاد گياهي در جهت بهبود صفات گياهي و كاهش خسارت اين آفت به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه خليج فارس انجام گرفت. با كاربرد 9 تركيب مصرفي شامل اسيد ساليسيليك (5/0 و 5/1 ميلي‌مولار)، اسيد جاسمونيك (50 و 100 ميكرومولار) و آفت‌كش‌هاي آبامكتين (750 و 1500 ميليگرم بر ليتر) و كلروپايريفوس (1250 و 2500 ميليگرم بر ليتر) و شاهد روي 5 رقم (PA-136، PA-162، PA-135، PA-688 و PA-483)، صفات عملكرد، وزن تك ميوه، تعداد ميوه در خوشه، ارتفاع بوته و شاخص كلروفيل، تعداد روز تا گلدهي و تعداد روز تا رسيدگي فيزيولوژيك، TA، TSS، اسيداسكوربيك (ويتأمين ث)، درصد خسارت برگ و درصد خسارت ميوه ارزيابي شد. تنوع معني‌داري در بين ارقام مشاهده شد. بيشترين عملكرد مربوط به رقم 136PA- با كاربرد هر دو سطح كلروپايريفوس و سطح دوم جاسمونيك اسيد، رقم 162-PA در سطح اول آبامكتين و سطح دوم ساليسيليك اسيد و ارقام 135-PA و 688-PA در سطح دوم كلروپايريفوس بود. كاهش خسارت آفت روي برگ و ميوه در كاربرد ساليسيليك اسيد و جاسمونيك اسيد، مطلوب و در مواردي معادل استفاده از سموم شيميايي بود. بالاترين همبستگي معني دار مثبت صفات با عملكرد، مربوط به وزن تك ميوه (**48/0 r=) و بيشترين همبستگي معنيدار منفي مربوط به تعداد روز تا گلدهي (**52/0-r=) بود. در رگرسيون گام به گام عملكرد تك بوته به‌عنوان متغير وابسته، تعداد روز تا گلدهي، وزن تك ميوه و درصد خسارت برگ به‌عنوان صفات تأثير گذار وارد مدل رگرسيوني شدند كه مجموعا 49 درصد از تغييرات را توجيه نمود. بيشترين اثر مثبت و مستقيم را وزن تك ميوه (42/0) و بيشترين اثر غير‌مستقيم نيز مربوط به همين صفت از طريق تعداد روز تا گلدهي بر عملكرد تك بوته (047/0-) بود. در تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي، چهار مؤلفه اصلي انتخاب شد كه مجموعا 5/62 درصد تنوع فنوتيپي را توجيه نمود. نتايج حاصله ممكن است بتوان در طراحي برنامه‌هاي به‌نژادي براي بهبود صفات گياهي و مديريت تلفيقي كرم ميوهخوار گوجه‌فرنگي استفاده نمود.
چكيده لاتين :
Introduction
Pests and their controlling pesticides are among the most serious threats to the health of agricultural products. The present study was aimed to investigate the effect of variety and the possibility of replacing chemical pesticides controlling fruit borer with some compounds of natural origin for plant traits improvement and damage reduction of tomato fruit borer. Factorial experiment was done in the template of randomized complete block design with three repetitions.
Materials and Methods
Factors included 9 levels of pest control compounds and 5 varieties (PA-136, PA-162, PA-135, PA-688 and PA-483). Compounds involved Salicylic acid (5 and 15 mM), Jasmonic acid (50 and 100 μM), two pesticides, Abamectin (750 and 1500 mg/L), Chlorpyrifos (1250 and 2500 mg/L) and control. Measured traits involved morphological traits (fruit yield, fruit weigh, numbers of fruit per cluster, plant height and chlorophyll index), phonological traits (days to flowering and days to physiological maturation), phytochemical traits (TA, TSS, and ascorbic acid (Vitamin C)) and relative properties to evaluating resistance to fruit borer (the percentage of leaf and fruit damage).
Results and Discussion
Significant variation was observed between varieties. The maximum fruit yield per plant was related to PA-136 variety with applications of two-levels of Chlorpyrifos and Jasmonic acid, PA-162 variety with application of first level of Abamactin, second level of Salicylic acid and PA-135 and PA-688 varieties with the second level of Chlorpyrifos. The highest significant positive correlation with yield related to single fruit weight (r=0.48**) and the highest significant negative correlation were related to days to flowering (r= -0.52**). In stepwise regression analysis of single plant yield as a dependent variable, three traits including days to flowering, single fruit weight, and a percentage of pest damage on leaf (as the most important traits) were incorporated in the regression model that totally explained 49% of variations. Path analysis results indicated that the highest positive direct effect (0.42) was related to single fruit weight, and the highest indirect effects (-0.047) had to do with this trait via days to flowering. The first four components were chosen in principal component analysis, explaining totally 62.5% of phenotypes variation.
Conclusion
Reducing pest damage on leaf and fruit in applying Salicylic acid and Jasmonic acid is suitable and resulted in the same level of chemical control use.Thus, findings may be used in the design of breeding programs for plant trait improvement and integrated pest management of tomato fruit borer.
