واكاوي و تحليل نارسايي‌‌هاي اثرگذار در معماري الگوي برنامه‌‌ريزي و سياست‌گذاري آمايش سرزمين در ايران

گسست و ناپايداري معماري الگوي آمايش سرزمين، معلول نارسايي و كاستي‌هاي نظري و عملياتي است كه پايه و اساس اين نوع رويكرد يكپارچه و هماهنگ‌كننده را همواره با شدت و ضعف، دچار تزلزل مي‌‌كند. با توجه به كاربردي‌بودن اهداف نوشتار حاضر، واكاوي نارسايي‌‌هاي اثرگذار، خوشه‌‌بندي و تحليل اثرات هركدام از عوامل در معماري الگوي برنامه‌‌ريزي و سياست‌گذاري آمايش سرزمين مورد نظر پژوهش حاضر است. با اين توصيف، سؤال راهبردي اين است كه نارسايي‌‌هاي (عوامل) مؤثر در معماري الگوي برنامه‌‌ريزي و سياست‌گذاري آمايش سرزمين كدامند؟ براي پاسخ به سؤال، از روش‌شناسي تحليلي ‌‌مبتني بر ابزار دلفي و مدل‌سازي تفسيريساختاري استفاده شده است. ابزار و روش گردآوري اطلاعات، مبتني بر شيوۀ كتابخانه‌‌اي (واكاوي پيشينۀ پژوهش) و پرسشنامۀ محقق‌ساخته (تحليل اثرات متقاطع عوامل) است. بدين‌منظور براساس نظرات خبرگان موضوعي (15 نفر خبرۀ آمايش سرزمين) امتيازبندي و با بهره‌‌گيري از نرم‌افزار ميك‌مك تحليل شده است. نتايج پژوهش نشان داده است كه از بين مؤلفه‌‌هاي «معماري الگو»، «اجراي معماري» و «پايش و ارزيابي»، برنامه‌‌ريزي و سياست‌گذاري آمايش سرزمين، «معماري الگو» به‌عنوان زيربناي فكري و فلسفي و با 74.1 درصد، بيشترين نارسايي را به خود اختصاص داده است. افزون‌براين، در بين مؤلفه‌‌هاي معماري الگو، بُعد «اصول» داراي بيشترين نارسايي است. خوشه‌‌بندي، تحليل و پراكنش پيشران‌‌ها بيانگر اين واقعيت است كه بيشترين پيشران‌هاي كليدي مربوط به مؤلفه‌‌هاي «اصول» و «چارچوب» از بُعد معماري الگو به‌ترتيب با 37 درصد و 36 درصد و در رده‌‌هاي بعدي «مديريت الگو» از بُعد «اجراي معماري» با 27 درصد داراي بيشترين پپيشران‌‌هاي كليدي است.