مطالعۀ تأثيرات خودشناسانۀ پديدۀ اجتماعي «سفر» در منظومۀ كوش‌نامه بر اساس الگوي جوزف كمبل

Journey in from the toothpick to the wrestler (based on the example of Joseph Campbell)

كوش‌نامه از جملۀ آثار منظوم حماسي است كه در قرن شش هجري توسط ايرانشاه بن ابي‌الخير به نظم درآمده‌است. منظومۀ كوش نامه، بر خلاف بسياري از آثار حماسي ايراني، چنان‌كه بايد مورد اقبال مخاطبان قرار نگرفته‌است. شايد بتوان گفت يكي از دلايل اساسي اين عدم اقبال، غير ايراني بودنِ شخصيت اصلي داستان، يعني كوش، و تعلق او به خاندان ضحاك بوده‌است و يا شايد بتوان زشت‌رويي و ايراني‌ستيز بودن وي را در اين امر دخيل دانست. اما آن‌چه كه در اين داستان حماسي جلب توجه مي‌كند، تحولات روحي و شخصيتي كوشِ پيل دندان است. شخصيتي كه در نهايت با راهنمايي پيري فرزانه، از فردي زشت‌رو و پيمان‌شكن، به انساني نيكوكار و بِه‌ منش مبدّل مي‌شود. در اين مقاله تلاش شده‌است تا به رويكرد انسان‌سازي آثار حماسي، آن هم در كتابي گمنام‌تر از ديگر آثار حماسي، پرداخته ‌شده، بر اساس نظريۀ جوزف كمبل (1904-1987) اسطوره‌شناس و نظريه‌پرداز آمريكايي، اين تحولات فردي در وجود كوش ترسيم شود. گرچه الگوي كمبل، كه سه بخش اصلي: جدايي، تشرّف و بازگشت را شامل مي‌شود، به طور كامل با داستان دگرگوني وجودي كوش پيل دندان منطبق نمي‌باشد، اما، بيانگر مراحلي است كه وي براي رسيدن به خودشناسي، و رهايي از دست سرنوشت با آنها روبرو شده‌است.

Koosnameh is one of the epic poems that was compiled by Iranshah Ibn Abi al-Khair in the sixth century AH. Unlike many Iranian epics, Kushnameh has not been well received by the audience. Perhaps it can be said that one of the main reasons for this lack of luck was the non-Iranian nature of the main character of the story, ie Koush, and his belonging to the Zahak family, or perhaps his ugliness and anti-Iranianism can be considered in this matter A character who, with the guidance of a wise old man, transforms from an ugly and covenant-breaking person into a virtuous and virtuous human being. In this article, an attempt has been made to address the humanization of epic works in a book that is more anonymous than other epic works. According to the theory of the American mythologist and theorist Joseph Campbell, these individual developments can be depicted in the existence of Kush. Although Campbell's model, which consists of three main parts: separation, initiation, and return, does not fully conform to the story of Kushpil's existential transformation, it does represent the steps he took to achieve self-knowledge, and liberation from The hand of fate has faced them.