«فشردگي» و «گستردگي» كلامي در ترجمۀ قرآن (موردپژوهي سورۀ انفال و توبه)

Theological condensation and expansion in the translation of Qur'an (Case study of Surah Anfal and Tawbah)

توليد كلام با دو مشخصۀ «فشردگي» و «گستردگي» همراه است. ايجاز و فشرده‌گويي از جمله سبك‌هاي انتقال پيام است كه يكي از صنايع پركاربرد در قرآن به شمار مي‌رود. انتقال صرف اين فن كلامي به زبان مقصد، پيام نهفته در متن اصلي را انتقال نخواهد داد و مخاطب را در دريافت پيام دچار مشكل مي‌كند. مقالۀ پيش رو با توجه به اين مهم در نظر دارد ضمن بررسي آياتي از سورۀ انفال و توبه با ترجمۀ الهي قمشه‌اي و رضايي اصفهاني، به سنجش عملكرد مترجمان در ترجمۀ مواضع فشرده‌گويي بپردازد. براي اين منظور 6 مورد از مواضع فشرده‌گويي انتخاب شد كه عبارتند از: 1. مفاهيم و اصطلاحات 2. تشريح لفظ عام 3. بيان ارجاعات شخصي 4. تشريح اسم موصول 5. توجه به سياق آيه 6. گسترش فشردگي اسم‌هاي اشاره بدون مشاراليه. در پايان پس از بررسي نمونه‌ها مشخص شد كه مترجمان به منظور گسترده‌سازي، بيشتر راهبرد ارجاع به مابعد را به كار گرفته‌اند. همچنين بايد گفت كه بسامد كاربست راهبرد گسترده‌سازي در ترجمۀ قمشه‌اي به نسبت قابل ملاحظه‌اي بالاتر از مترجم ديگر بوده و رضايي با رعايت احتياط، از اين راهبرد بهره گرفته است اما قمشه‌اي با نگاه تفسيري به ترجمه، مرزي بين ترجمه و تفسير قائل نبوده و با شرح و بسط زياد در موارد غير ضروري، سبب دوري از ترجمه و انحراف مخاطب از فحواي اصلي سخن شده است.

Speech production is associated with two characteristics: condensation and expansion. condensation is one of the most-used industries in the Qur'an, which is one of the most-used industries in the Qur'an. transmitting this verbal technique to the target language will not convey the message contained in the original text and will make it difficult for the recipient to receive the message. Because of this, the present article intends to examine the verses of Surah Anfal and Tawbah with the divine translation of Ghomshei and Rezaei Isfahani and to test the translators' performance in translating compact positions. For this purpose, 6 items of compression positions were selected, which are: 1. Concepts and terms 2. Explanation of general word 3. Expression of personal references 4. Explanation of relative pronoun 5. Paying attention to the context of verse 6. Expanding the compression resulting from the allusions. Finally, after reviewing the samples, it was found that translators have used most of the reference cataphoric to expand. It should also be noted that the strategy of extension in Ghomshei translation is higher than other translators, and Rezaei has used this strategy with caution. Yet, with an interpretive view of translation, Ghomshei does not distinguish between translation and interpretation, and with a lot of elaboration in unnecessary cases, has caused the audience to stay away from the main content of the speech