اخلاق و حيوانات : رويكرد اسلامي

Ethics and Animals: Islamic Approach

اخلاق / حقوق حيوانات امروزه يكي از شاخه هاي مهم و مورد توجه اخلاق كاربردي است . در نيمه دوم قرن بيستم اين حوزه به شدت در كانون بحث هاي فلسفي قرار گرفت و نظريه هاي گوناگوني در دفاع از حيوانات به وجود آمد . اين نوشتار با معرفي اجمالي ِ نظريه هاي موجود در غرب ، با بهره گيري از انديشه هاي بديع ِ علامه طباطبايي - بر گرفته از آموزه هاي قرآن كريم - ديدگاهي را در باب جايگاه ِ حيوانات مطرح مي كند كه با توصيه هايي كه در متون روايي در خصوص حيوانات آمده است همخواني بسيار دارد . علامه طباطبايي با استفاده از آيه 38 اعراف معتقدند حيوانات داراي باورهايي شخصي اند و اين باورهاي شخصي سبب مي شود آن ها رفتار هاي ِ اخلاقي ِ متفاوتي بروز دهند كه بايد پاسخگوي آن ها باشند ، ازهمين روي است كه حشر آن ها معنا مي يابد . بر اساس اين ديدگاه چنانچه حيوانات شخص ( person ) نباشند ، حداقل به اين جايگاه بسيار نزديك اند ، و اين جايگاه ِ والا ، حقوق ِ اخلاقي ِ بسيار بالايي براي آن ها در پي دارد كه در متون روايي ما به آن ها اشاره شده است .

Nowadays, animal ethics/rights is a main branch in applied ethics. In second half of the 20th century, this field was seriously put in the center of philosophical discussions, and various theories came into existence in defense of animals. After introducing western theories on this issue, this essay by enjoying of novel thoughts of Allamah Tabatabai that adapted from the Koran’s doctrines, would set forth a theory on animal status that copes with Islamic texts about animals. Allamah Tabatabai by enjoying of ayah 38 of surah al-Araf believes that animals have private beliefs, and these private beliefs result in that animals reveal various ethical behaviors, that they must be responsible for them. So, they should revive in the resurrection. The consequence of this view is that animals are persons, and the life could be meaningful or meaningless for them. This exalted status results in high ethical rights for them that we can observe them in Islamic texts.