اثر تقدم ـ تأخر بين سهم‌هاي درون صنعت: ارزيابي كارايي بازار و ارائه استراتژي معاملاتي

Lead-lag Effects between Stocks Intra-industry: Evaluating Market Efficiency and Providing Trading Strategy

هدف: بر اساس فرضيه بازار كارا، قيمت سهام، همه اطلاعات موجود را منعكس مي‌كند و بايد تغييرات قيمت يا بازده پيش‌بيني‌ناپذير باشد. اما اثر تقدم ـ تاخر، پديده‌اي است كه قابليت پيش‌بيني بازده را در بازار سهام فراهم مي‌كند. بررسي رابطه تقدم ـ تاخر بين سهم‌ها، علاوه بر ارزيابي كارايي بازار، استراتژي‌هاي معاملاتي مفيدي را در اختيار سرمايه‌گذاران قرار مي‌دهد. روش: اين پژوهش، با استفاده از مدل خود‌رگرسيون برداري، وجود رابطه تقدم ـ تاخر را بين سهم‌هاي موجود در بيست صنعت بورس اوراق بهادار تهران كه 75 درصد از سرمايه بازار را پوشش مي‌دهد، در سال‌هاي 1394 تا 1399 بررسي كرده است. يافته‌ها: از 20 صنعت موجود در نمونه پژوهش، 13 صنعت اثر تقدم ـ تاخر را نشان مي‌دهد. در 10 صنعت، بازده سهم‌هاي كوچك درون صنعت، بر بازده سهم‌هاي بزرگ همان صنعت متقدم است. در حالي كه در 3 صنعت ديگر، بازده سهم‌هاي بزرگ درون صنعت، بر بازده سهم‌هاي كوچك همان صنعت متقدم است. افزون بر‌ اين، در صنايع رايانه، حمل‌ونقل و محصولات فلزي كه صنايع كمابيش كوچكي شمرده مي‌شوند، اثر تقدم ـ تاخر قوي‌تري مشاهده شده است. نتيجه‌گيري: وجود روابط تقدم ـ تاخر يا بازده‌هاي پيش‌بيني‌پذير گسترده بين سهم‌هاي درون صنعت، نبود كارايي فراگير در بازار بورس اوراق بهادار تهران را نشان مي‌دهد. نتيجه ديگر اينكه در بعضي از صنايع بورس اوراق بهادار تهران، استراتژي‌هاي معاملاتي بالقوه سودآوري وجود دارد.

Objective: The efficient market hypothesis (EMH) states that stock prices reflect all available information and price changes (or return) should be unpredictable. But the lead-lag effect is a phenomenon that provides the predictability of return in the stock market. Examining the lead-lag relationship between stocks, in addition to evaluating market efficiency, provides investors with useful trading strategies. Methods: This study has investigated the lead-lag effect between stocks within 20 industries of the Tehran Stock Exchange (which cover 75% of the market capital) from 2015 to 2020 using the vector autoregression (VAR) model. Results: From 20 industries in our sample, 13 industries show the lead-lag effect. In 10 industries, the return of small stocks leads to the return of big stocks within the same industry. Whereas, in the other 3 industries, the return of big stocks leads to the return of small stocks within the same industry. In addition, a stronger lead-lag effect has been observed in the computer, transportation, and metal products industries (which are relatively small industries). Conclusion: These observed lead-lag relationships (or predictable returns) between stocks intra-industry show a systemic inefficiency in the Tehran Stock Exchange market. Also, the results show that in some industries of the Tehran Stock Exchange, there are potentially profitable trading strategies.