نقش پيچيدگي عمليات در تأثير كيفيت حسابرسي بر ريسك بانك‌ها

The Role of Operations Complexity in the Effect of Auditing Quality on Banks' Risk

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسي تاثير شاخص‌هاي حسابرسي بر ابعاد ريسك بانك‌هاي پذيرفته‌شده در فرابورس ايران و بورس اوراق بهادار تهران با تاكيد بر نقش ميانجيگري پيچيدگي عمليات است. روش: جامعه آماري پژوهش، كليه بانك‌هاي پذيرفته‌شده در فرابورس ايران و بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماري شامل 16 بانك (144 سال ـ شركت) در بازه زماني 1389 تا 1397 در نظر گرفته شد. به‌‍منظور واكاوي تاثير تعاملي متغيرها، از مدل‌سازي معادلات ساختاري (SEM) و براي تحليل الگو، از رويكرد حداقل مربعات جزئي (PLS) در نرم‌افزار اسمارت پي‌ال‌اس استفاده شد. يافته‌ها: بر اساس يافته‌ها، در بين بانك‌هاي پذيرفته‌شده در فرابورس ايران و بورس اوراق بهادار تهران، شاخص‌هاي حسابرسي بر ابعاد ريسك بانك‌ها و پيچيدگي عمليات بانك‌ها تاثير منفي و معناداري دارند. افزون بر اين، با استفاده از آزمون سوبل، نتايج حاكي از اين بود كه پيچيدگي عمليات بانك‌ها به‌عنوان متغير ميانجي، بر رابطه بين شاخص‌هاي حسابرسي و ابعاد ريسك بانك‌ها تاثير مثبت و معناداري مي‌گذارد. يافته مهم ديگر پژوهش اين بود كه با استفاده آماره VAF مشخص شد 25 درصد از تاثير كل شاخص‌هاي حسابرسي بر ابعاد ريسك، از طريق غيرمستقيم و توسط متغير ميانجي پيچيدگي عمليات بانك‌ها انجام مي‌شود. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش، ريسك بانك‌ها متاثر از پيچيدگي عمليات است و ابعاد حسابرسي بر اين دو عامل تاثير دارد. بنابراين، اندازه حسابرس، تغيير و دوره تصدي مديران و موسسه حسابرسي، درصد تحريف‌هاي كشف و گزارش ‌شده، تخصص حسابرس و شناخت وي از صنعت بانكداري، شهرت و شاخص كنترل كيفيت حسابرسي بر پيچيدگي عمليات و ريسك بانك‌ها تاثير شايان ‌توجهي دارند كه هنگام انتخاب حسابرس توسط مديران بانك بايد به آنها توجه شود. اين يافته در موسسه‌هاي حسابرسي، براي تعيين مديران و گروه حسابرسي نيز اهميت بسزايي دارد.

Objective: The purpose of this study is to investigate the effect of audit indicators on the risk dimensions of banks listed on the Tehran Stock Exchange and OTC with emphasis on the mediating role of the complexity of operations. Methods: The statistical population of the study is all banks listed on the Tehran Stock Exchange and OTC. The statistical sample included 16 banks (144 years-company) in the period 2008 to 2018. In order to analyze the interactive effect of variables, Structural Equation Modeling (SEM) was used and for pattern analysis, the partial least squares (PLS) approach was used using Smart PLS software. Results: The results showed that among the banks listed on the Tehran Stock Exchange and OTC, auditing indicators have a negative and significant effect on the risk dimensions of banks and the complexity of banks' operations. In addition, using the Subel test, the results showed that the complexity of banks 'operations as an intermediary variable has a positive and significant effect on the relationship between audit indicators and banks' risk dimensions. Another important finding of the study was that using VAF statistics, it was found that 25 percent of the impact of total audit indicators on the dimensions of risk, is indirectly through the mediating variable of banking operations complexity. Conclusion: According to the research findings, banks' risk is affected by the complexity of operations and audit dimensions affect these two factors. Therefore, the size of the auditor, change and tenure of managers and the audit firm, the percentage of distortions detected and reported, the auditor's expertise and knowledge of the banking industry, reputation and audit quality control index have a significant effect on the complexity of operations and risk of banks. The auditor should be considered by the bank managers. This finding is also important in determining the management and audit team in audit firms