تحليل تغييرات كانون‌هاي گردوغبار داخلي ايران در بيست سال اخير

در كشور ايران با توجه به شرايط بياباني همواره وجود كانون‌هاي گردوغبار موجب آلودگي هوا و كاهش كيفيت زندگي ساكنين در مجاور اين كانون‌ها شده است. در سال‌هاي اخير در خصوص برخي از كانون‌ها ابهاماتي در خصوص افزايش شدت توليد گردوغبار به وجود آمده است. در اين پژوهش با استفاده از محصول عمق اپتيكي سنجنده MODIS كه غلظت گردوغبار معلق در اتمسفر را نشان مي‌دهد و براساس فراواني و ميانگين‌هاي سالانه، موقعيت كانون‌هاي گردوغبار در داخل كشور شناسايي شد و سپس روند تغييرات زماني هر يك از كانو‌ن‌ها به تفكيك مورد بررسي قرار گرفت.براساس نتايج به دست آمده از ميانگين فراواني‌هاي سالانه گردوغبار در سه دوره مطالعاتي 20002006، 20072012 و 20132018 در سطح كشور ايران حدود 33 كانون گردوغبار شناسايي شد كه با در نظر گرفتن كانون‌هاي مجاور هم روند تغييرات 24 كانون مورد بررسي قرار گرفت. براساس نتايج حدود نيمي از مساحت مناطق بدون گردوغبار به مناطق داراي گردوغبار با فراواني‌هاي مختلف و همچنين حدود نيمي از مساحت كانون‌هاي با فراواني خيلي زياد نيز به ساير كانون‌هاي با شدت كمتر تبديل شده‌اند. همچنين بيشترين نوسانات در شدت گردوغبار در منطقه سيستان، جازموريان، جنوب شرق سمنان، آذربايجان شرقي، زنجان و استان خوزستان صورت گرفته است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد علي رغم وضعيت اقليمي نسبتا يكسان، روند تغييرات در اين كانون‌ها از الگوي مشابهي تبعيت نمي‌كند و روند تغييرات غبارخيزي در كانو‌هاي داخلي كشور تحت تاثير عوامل پيچيده انساني و غير انساني متغير ميباشد. با استفاده از نتايج اين تحقيق اين امكان فراهم مي‌گردد اطلاعات نسبتا جامعي از روند تغييرات كانون‌هاي داخلي فراهم آيد و وضعيت غبارخيزي كانون‌ها در آينده قابل پيش‌بيني گردد.