بستر و حامل بهينه براي Purpureocillium lilacinum و تأثير آن بر Meloidogyne javanica روي گوجه‌فرنگي

مقدمه: نماتد خاكزي مولد غده ريشه Meloidogyne javanica خسارت‌زيادي به گوجه فرنگي هر ساله وارد مي‌كند. مديريت آن با سم هاي شيميايي اغلب دشوار و پرهزينه است و باعث از بين رفتن ريزجانداران مفيد خاك مي‌شود، بنابراين بايد با روش‌ بي‌خطر مبارزه زيستي جايگزين گردد. قارچ Purpureocillium lilacinum عامل مهم مبارزه زيستي با نماتدهاي غده ريشه و سيستي است. اين پژوهش، براي تعيين بستر و حامل مناسب اين قارچ و تاثير آن بر اين نماتد در گوجه فرنگي اجرا شد. مواد و روش‌ها: قارچ روي بسترهاي دانه‌هاي ارزن، ذرت، يونجه و شبدر در شرايط آزمايشگاهي كشت شد و هاگ دهي آن‌ در سه بازه‌ي زماني 10، 20 و 30 روز مورد ارزيابي قرار گرفت. ماندگاري هاگ قارچ در سه حامل تالك، كائولن و پودر چوب بلال ذرت طي 12 ماه بررسي شد. تاثير قارچ در حامل‌هاي فوق بر M. javanica روي گوجه فرنگي در شرايط گلخانه در قالب طرح كاملا تصادفي آزمايش شد. يافته‌ها: قارچ روي بستر دانه‌ي ارزن 30 روز پس از كشت، بيشترين ميزان هاگ را در يك گرم بستر توليد كرد. همچنين روي پودر چوب بلال ذرت در طول 12 ماه بيشترين ماندگاري هاگ را در يك گرم حامل داشت. قارچ فرموله شده در حامل پودر چوب بلال ذرت در شرايط گلخانه‌اي بالاترين توانايي مهار نماتد (95%) را داشت كه از نظر آماري شبيه نماتدكش فلوپيرام بود. همچنين اين فرمولاسيون در ماندگاري هاگ قارچ در خاك و روي ريشه و در پي آن كاهش شاخص‌هاي بيماري‌زايي نماتد و رشد بهتر گياه موثرتر بود. نتيجه‌گيري: دانه‌ي ارزن بستري مناسب براي تكثير قارچ مي‌باشد و حامل پودر چوب بلال ذرت يك ماده‌ي مناسب جهت ماندگاري قارچ است و مي‌تواند پايه‌ي يك فرمولاسيون مناسب جامد براي اين قارچ در جهت مهارزيستي با نماتدM. javanica باشد.