غربالگري و شناسايي مولكولي اكتينوباكترهاي مولد آنزيم تيروزيناز از خاك‌هاي كوير مرنجاب، غار هامپوئيل و جزيره‌ هرمز

مقدمه: آنزيم‌هاي اكسيدكننده‌ تيروزين يا تيروزينازها كاربردهاي متنوعي در حوزه‌هاي درماني، غذايي و محيطي دارند. با توجه به اهميت اكتينوباكترها به‌عنوان يكي از مهم‌ترين باكتري‌هاي نويدبخش مولد تركيبات زيست‌فعال و آنزيم‌هاي داراي كاربردهاي زيست‌فناورانه، مطالعه‌ حاضر با هدف غربالگري و شناسايي جدايه‌هاي مولد آنزيم تيروزيناز از نمونه‌هاي خاك‌هاي كوير مرنجاب، غار هامپوئيل و جزيره‌ هرمز انجام شد. مواد و روش‏‏ها: تعداد 10 نمونه خاك از كوير مرنجاب و 10 نمونه خاك از مناطق مختلف جزيره‌ هرمز، جمع‌آوري و پس از كشت در محيط ISP2 آگار، جدايه‌هاي اكتينوباكتر جداسازي و خالص‌سازي شدند. اين جدايه‌ها و نيز جدايه‌هاي تهيه‌شده در پژوهش پيشين از غار هامپوئيل با كشت روي محيط تيروزين آگار و تيروزين براث غربالگري شدند. در ادامه فعاليت تيروزينازي جدايه‌هاي منتخب به‌صورت كمي ارزيابي شد؛ درنهايت، اين جدايه‌ها با تعيين ترادف و آناليز ژن 16S rRNA شناسايي شدند. نتايج: از ميان 89 جدايه‌ اكتينوباكتريايي غربالگري‌شده، كلني‌هاي 17 جدايه در محيط كشت تيروزين آگار هاله‌ شفاف و رنگيزه‌ قهوه‌اي سياه داشتند. اين جدايه‌ها در غربالگري ثانوي به‌صورت كيفي ارزيابي شدند. نتايج غربالگري ثانوي تأييد كرد 11 جدايه مولد آنزيم تيروزيناز هستند. همچنين، نتايج سنجش كمي نشان دادند سويه‌هاي UTMC 3165 و UTMC 3233 به‌ترتيب با ميزان فعاليت آنزيمي 33 و 35 واحد در ميلي‌ليتر بيشترين فعاليت آنزيمي را دارند. اين دو جدايه ازنظر ترادف ژن 16S rRNA به‌ترتيب 99.67 و 99.88 درصد شباهت به سويه‌هاي Streptomyces tendae و Streptomyces thermocarboxydus داشته‌اند. بحث و نتيجه‏گيري: نتايج اين پژوهش نشان دادند خاك‌هاي ايران داراي اكتينوباكترهاي توانمند در زمينه‌ توليد آنزيم تيروزيناز هستند. اين جدايه‌ها به جنس Streptomyces متعلق‌اند كه از غار هامپوئيل جدا شده بودند.